Όλα αυτά προκαλούν κλυδωνισμούς στην παραδοσιακά στατική κοινωνία, που ρευστοποιείται θεσμικά και αποσταθεροποιείται από όλες τις πλευρές, αναζητώντας διαρκώς νέες δυναμικές ισορροπίες.
Στην πολύπλευρη αυτή κρίση αστάθειας γίνεται επιτακτική η ανάγκη εκδημοκρατισμού των κοινωνιών και αυτό μπορεί να ξεκινήσει από τους ίδιους τους ενεργούς πολίτες, ως ευκαιρία ανάληψης της διακυβέρνησης των τοπικών συμφερόντων σε ανοιχτές συνελεύσεις πολιτών, που να διαμορφώνουν οι ίδιοι δεσμευτικά τις πολιτικές αποφάσεις των θεσμικών οργάνων πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης.
Σε μια περίοδο πολύπλευρης παγκόσμιας, ευρωπαϊκής, ελληνικής κρίσης είναι απαραίτητο να διεκδικηθεί και να διαμορφωθεί ένας νέος καταστατικός χάρτης της τοπικής Αυτοδιοίκησης όπου να προβλέπεται ο κεντρικός ρόλος του ενεργού πολίτη μέσα από συλλογικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε τοπικό και θεματικό πλαίσιο.
Με γνώμονα την αλληλεγγύη των συλλογικών τοπικών και θεματικών φορέων και τη σύγκλιση στα ευρωπαϊκά πρότυπα αρμοδιοτήτων, που θα έχει θεσμική σαφήνεια στο πεδίο των αρμοδιοτήτων καθώς και των πόρων, ώστε σταδιακά να επιτυγχάνεται με δημοκρατική μέθοδο η μεταρρύθμιση και ο εκσυγχρονισμός του κοινωνικού και παραγωγικού μοντέλου και η άρση των γεωγραφικών ανισοτήτων.
Γίνεται επιτακτική ανάγκη της πάταξης του πελατειακού κράτους και της διαφθοράς στην Ελλάδα, πρωταθλήτρια στο άθλιο αυτό άθλημα στην Ευρώπη, με τη συνήθη διακριτή διάθεση των ευρωπαϊκών πόρων από τα υπουργικά αθηναϊκά επιτελικά κέντρα αποφάσεων προς φιλικά προσκείμενους δημάρχους, κομματικά εξαρτημένους από την εκάστοτε κυβέρνηση ή και οργανικά συνδεδεμένους με γκρίζα εταιρικά σχήματα συγγενών των εκλεγμένων αιρετών που σχηματίζουν ένα άτυπο παρακρατικό οργανωτικό σχήμα, σκιά της κυβέρνησης.
Συχνά διαβάζουμε για σκάνδαλα γόνων της κρατικής ελίτ, που συμπλέουν με τοπικούς ηγεμόνες, δημάρχους και περιφερειάρχες, για τη διαχείριση με απευθείας αναθέσεις μελετών και έργων των ευρωπαϊκών και κρατικών πόρων στην ελληνική επικράτεια. Γίνεται επιτακτική η ανάγκη ενός νέου κανονισμού που θα θωρακίζει κατά της διαφθοράς και θα εγγυάται ισότιμη πρόσβαση των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης στις ευρωπαϊκές και κρατικές χρηματοδοτήσεις, χωρίς την επιτελική υπουργική παρεμβατικότητα που δημιουργεί το πελατειακό κράτος.
Οι πάμφτωχοι και ουσιαστικά απαξιωμένοι Δήμοι της Ελλάδας έχουν ελάχιστες αρμοδιότητες διοίκησης, είσπραξης φορολογίας, πραγματικής αυτοδιαχείρισης πόρων, εξαρτώμενοι πλήρως από την εκάστοτε "γενναιοδωρία" του κρατικού κυβερνητικού μηχανισμού να παρέχει χρηματοδότηση σε φίλα προσκείμενους τοπικούς παράγοντες. Οι αριθμοί όμως είναι αμείλικτοι. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα όπου όλοι οι ποσοτικοί δείκτες που αφορούν την Τ.Α., είτε ως ποσοστό του ΑΕΠ είτε ως ποσοστό των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού, είναι διαρκώς υπό κατάρρευση, ακολουθώντας τις μνημονιακές συμφωνίες αναδιάρθρωσης του κρατικού χρέους που προβλέπεται να ισχύουν έως και το 2060.
Μία βέλτιστη ελληνική πρακτική ως τώρα είναι η ψηφιακή μεταρρύθμιση Πιερρακάκη, που όμως συγκρούεται με το ελεφαντιακό, υδροκέφαλο κράτος της συγκεντρωτικής αθηνοκεντρικής γραφειοκρατίας. Απαιτούνται γενναίες μεταρρυθμίσεις πάταξης της γραφειοκρατίας, με σεβασμό στην υπευθυνότητα του πολίτη και ουσιαστική αναγνώριση της κοινωνίας πολιτών και μέσω της θεσμικής ανεξαρτησίας του Τρίτου Τομέα.
Πρώτα απ’ όλα σε ό,τι αφορά τις αρμοδιότητες, αυτές πρέπει να ασκούνται στο πλησιέστερο στον πολίτη επίπεδο. Στην Ελλάδα έχουν εγκαταλειφθεί ακόμη και τα τοπικά συμβούλια λόγω απραξίας, απάθειας, έλλειψης ενδιαφέροντος του πολίτη να ασχοληθεί ο ίδιος με τα προβλήματά του. Οι αρχές της εγγύτητας και της επικουρικότητας υιοθετήθηκαν από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και η Ελλάδα αποτελεί τη θλιβερή εξαίρεση.
Αν μπει κανείς στον κόπο να διαβάσει τους δείκτες των διεθνών ινστιτούτων με τους οποίους αξιολογείται η ανταγωνιστικότητα μιας χώρας, θα διαπιστώσει με έκπληξη ότι οι περισσότεροι αποτελούν ελλαδική υπόθεση, διεκδικούμε το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα σε όλες τις άθλιες επιδόσεις!
Αλλά πώς μπορεί να υπάρξει σύγχρονο κράτος χωρίς οι δομές και οι θεσμοί να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες των πολιτών; Πρέπει να διαμορφωθεί ένας νέος κώδικας δήμων και κοινοτήτων, που μεταξύ των άλλων να περιλαμβάνει ειδικές μέριμνες για τον νησιωτικό - παραμεθόριο -ορεινό χώρο και τη μητροπολιτική διακυβέρνηση.
Ο ραγιαδισμός δεν είναι λόγος εξαίρεσης για την ιδιότυπη χώρα που λέγεται Ελλάδα ώστε να αιτιολογεί την εκλογή ηγεμόνα – κοτζαμπάση – δημάρχου - περιφερειάρχη με σουλτανικές εξουσίες, με μειωμένο εκλογικό ποσοστό, με νοθείες αντιπροσωπευτικότητας σε δημοτικό συμβούλιο, οικονομικές επιτροπές κλπ. Αντίθετα, κατά το ευρωπαϊκό επικουρικό μοντέλο διακυβέρνησης τρέπει να ενισχυθούν οι προγραμματικές συγκλίσεις και συνθέσεις πολιτικών, μέσω διαρκών διαβουλεύσεων με τους πολίτες, για να καθίσταται η κοινωνική θέληση συμμέτοχος και πρωταγωνιστής των θεσμικών αποφάσεων.
Τα κύρια στρατηγικά σημεία που πρέπει να χαρακτηρίζουν τον ευρωπαϊκό εκσυγχρονισμό μας, αφορούν τη χρηματοδότηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης:
1. Δυνατότητα άντλησης τοπικών εσόδων με άμεση φορολογία πρώτου και δεύτερου βαθμού.
Δυστυχώς όμως τίποτα από όλα αυτά δεν είναι στη θεματολογία των υποψηφίων βουλευτών, περιφερειαρχών, δημάρχων την παρούσα προεκλογική περίοδο! Ο κάθε υποψήφιος ασχολείται αποκλειστικά με τη διεκδίκηση ενός "αξιώματος" διαχείρισης κάποιου κρατικού συγκεντρωτικού ρόλου, θυμίζοντας τον εαυτό του και ευλογώντας τα γένια του. Σύμφωνα πάντα με την καθεστηκυΐα νοοτροπία της θα σατραπικής ηγεμονίας, ανατολίτικου τύπου, προσωποκεντρικής οργάνωσης της εξουσίας, καλλιεργώντας σκόπιμα την προσωπολατρεία.
Με τέτοια πολιτική πρακτική και δημαγωγική λογοδιάρροια προσωπικών υποσχέσεων διαπλοκής, σκόπιμη απόκρυψη του ρόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην επιβίωση και ανάπτυξη της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, αναπαράγεται με λογικές πλάνες το καθεστώς υπανάπτυξης της χώρας σε τριτοκοσμικά πρότυπα πολιτικής οργάνωσης και επικοινωνίας. Και αυτό φαίνεται καθημερινά παντού γύρω μας στη ρουτίνα της μαζικής αλλά και διαπροσωπικής επικοινωνίας, που μας καθηλώνει και εξαναγκάζει στην ιδιώτευση, αποχή από την πολιτική λόγω απογοήτευσης, (συχνά σε βαθμό αηδίας πολλών πολιτικάντηδων, ημιαναλφάβητων, λειτουργικά ή και ολικά ψηφιακά αναλφάβητων). Επίκειται δραστική αναπλήρωση του δημοκρατικού ελλείμματος της χώρας σε ικανό και αποτελεσματικό προσωπικό κεφάλαιο μέσα από σοβαρή αξιολόγηση σχέσης απολογισμού διακηρύξεων και έργων, κάτι που μπορεί να ξεκινήσει μόνο μέσα σε ανοιχτές συνελεύσεις ενεργών πολιτών που συνθέτουν ελεύθερα σοβαρές λύσεις στα προβλήματα τους.
Η ισχνή - ανύπαρκτη κοινωνία πολιτών επιτρέπει σε θεατρίνους επαγγελματίες της πολιτικής να αναπαράγονται στο διηνεκές ως θύλακες διαφθοράς της ελληνικής ιδιαιτερότητας, της πτωχής πλην τιμίας και περήφανης Ψωροκώσταινας, πουλώντας λαϊκισμό, προπαγάνδα και αλλοτριωτική παραπλάνηση στο θυμικό του πελάτη - ψηφοφόρου. Δεν είναι καθόλου τυχαίο άλλωστε πως εκλεγμένοι μέσα από λίστες και παρατάξεις "ενεργών πολιτών" το 2019, έως σήμερα δεν έκαναν ποτέ και πουθενά ούτε μία ανοιχτή συνέλευση ενεργών πολιτών, καθηλώνοντας τους ψηφοφόρους τους σε πελάτες επικοινωνώντας μαζί τους μόνο με δελτία τύπου!
Ο οποίος πελάτης - ψηφοφόρος ευθύνεται αποκλειστικά για την εντελώς ανορθολογική τύχη του, εφόσον γίνεται ο ίδιος συστηματικά εδώ και δυο αιώνες τώρα συνένοχος - θύτης της κακής του μοίρας, αποδιοπομπαίος τράγος, ελληνική τραγωδία στην Ευρώπη.
Ευάγγελος Αλεξανδρής Ανδρούτσος
Εκπαιδευτικός, κοινωνιολόγος, δημοσιογράφος.
Στην πολύπλευρη αυτή κρίση αστάθειας γίνεται επιτακτική η ανάγκη εκδημοκρατισμού των κοινωνιών και αυτό μπορεί να ξεκινήσει από τους ίδιους τους ενεργούς πολίτες, ως ευκαιρία ανάληψης της διακυβέρνησης των τοπικών συμφερόντων σε ανοιχτές συνελεύσεις πολιτών, που να διαμορφώνουν οι ίδιοι δεσμευτικά τις πολιτικές αποφάσεις των θεσμικών οργάνων πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης.
Σε μια περίοδο πολύπλευρης παγκόσμιας, ευρωπαϊκής, ελληνικής κρίσης είναι απαραίτητο να διεκδικηθεί και να διαμορφωθεί ένας νέος καταστατικός χάρτης της τοπικής Αυτοδιοίκησης όπου να προβλέπεται ο κεντρικός ρόλος του ενεργού πολίτη μέσα από συλλογικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε τοπικό και θεματικό πλαίσιο.
Με γνώμονα την αλληλεγγύη των συλλογικών τοπικών και θεματικών φορέων και τη σύγκλιση στα ευρωπαϊκά πρότυπα αρμοδιοτήτων, που θα έχει θεσμική σαφήνεια στο πεδίο των αρμοδιοτήτων καθώς και των πόρων, ώστε σταδιακά να επιτυγχάνεται με δημοκρατική μέθοδο η μεταρρύθμιση και ο εκσυγχρονισμός του κοινωνικού και παραγωγικού μοντέλου και η άρση των γεωγραφικών ανισοτήτων.
Γίνεται επιτακτική ανάγκη της πάταξης του πελατειακού κράτους και της διαφθοράς στην Ελλάδα, πρωταθλήτρια στο άθλιο αυτό άθλημα στην Ευρώπη, με τη συνήθη διακριτή διάθεση των ευρωπαϊκών πόρων από τα υπουργικά αθηναϊκά επιτελικά κέντρα αποφάσεων προς φιλικά προσκείμενους δημάρχους, κομματικά εξαρτημένους από την εκάστοτε κυβέρνηση ή και οργανικά συνδεδεμένους με γκρίζα εταιρικά σχήματα συγγενών των εκλεγμένων αιρετών που σχηματίζουν ένα άτυπο παρακρατικό οργανωτικό σχήμα, σκιά της κυβέρνησης.
Συχνά διαβάζουμε για σκάνδαλα γόνων της κρατικής ελίτ, που συμπλέουν με τοπικούς ηγεμόνες, δημάρχους και περιφερειάρχες, για τη διαχείριση με απευθείας αναθέσεις μελετών και έργων των ευρωπαϊκών και κρατικών πόρων στην ελληνική επικράτεια. Γίνεται επιτακτική η ανάγκη ενός νέου κανονισμού που θα θωρακίζει κατά της διαφθοράς και θα εγγυάται ισότιμη πρόσβαση των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης στις ευρωπαϊκές και κρατικές χρηματοδοτήσεις, χωρίς την επιτελική υπουργική παρεμβατικότητα που δημιουργεί το πελατειακό κράτος.
Οι πάμφτωχοι και ουσιαστικά απαξιωμένοι Δήμοι της Ελλάδας έχουν ελάχιστες αρμοδιότητες διοίκησης, είσπραξης φορολογίας, πραγματικής αυτοδιαχείρισης πόρων, εξαρτώμενοι πλήρως από την εκάστοτε "γενναιοδωρία" του κρατικού κυβερνητικού μηχανισμού να παρέχει χρηματοδότηση σε φίλα προσκείμενους τοπικούς παράγοντες. Οι αριθμοί όμως είναι αμείλικτοι. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα όπου όλοι οι ποσοτικοί δείκτες που αφορούν την Τ.Α., είτε ως ποσοστό του ΑΕΠ είτε ως ποσοστό των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού, είναι διαρκώς υπό κατάρρευση, ακολουθώντας τις μνημονιακές συμφωνίες αναδιάρθρωσης του κρατικού χρέους που προβλέπεται να ισχύουν έως και το 2060.
Μία βέλτιστη ελληνική πρακτική ως τώρα είναι η ψηφιακή μεταρρύθμιση Πιερρακάκη, που όμως συγκρούεται με το ελεφαντιακό, υδροκέφαλο κράτος της συγκεντρωτικής αθηνοκεντρικής γραφειοκρατίας. Απαιτούνται γενναίες μεταρρυθμίσεις πάταξης της γραφειοκρατίας, με σεβασμό στην υπευθυνότητα του πολίτη και ουσιαστική αναγνώριση της κοινωνίας πολιτών και μέσω της θεσμικής ανεξαρτησίας του Τρίτου Τομέα.
Πρώτα απ’ όλα σε ό,τι αφορά τις αρμοδιότητες, αυτές πρέπει να ασκούνται στο πλησιέστερο στον πολίτη επίπεδο. Στην Ελλάδα έχουν εγκαταλειφθεί ακόμη και τα τοπικά συμβούλια λόγω απραξίας, απάθειας, έλλειψης ενδιαφέροντος του πολίτη να ασχοληθεί ο ίδιος με τα προβλήματά του. Οι αρχές της εγγύτητας και της επικουρικότητας υιοθετήθηκαν από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και η Ελλάδα αποτελεί τη θλιβερή εξαίρεση.
Αν μπει κανείς στον κόπο να διαβάσει τους δείκτες των διεθνών ινστιτούτων με τους οποίους αξιολογείται η ανταγωνιστικότητα μιας χώρας, θα διαπιστώσει με έκπληξη ότι οι περισσότεροι αποτελούν ελλαδική υπόθεση, διεκδικούμε το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα σε όλες τις άθλιες επιδόσεις!
Αλλά πώς μπορεί να υπάρξει σύγχρονο κράτος χωρίς οι δομές και οι θεσμοί να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες των πολιτών; Πρέπει να διαμορφωθεί ένας νέος κώδικας δήμων και κοινοτήτων, που μεταξύ των άλλων να περιλαμβάνει ειδικές μέριμνες για τον νησιωτικό - παραμεθόριο -ορεινό χώρο και τη μητροπολιτική διακυβέρνηση.
Ο ραγιαδισμός δεν είναι λόγος εξαίρεσης για την ιδιότυπη χώρα που λέγεται Ελλάδα ώστε να αιτιολογεί την εκλογή ηγεμόνα – κοτζαμπάση – δημάρχου - περιφερειάρχη με σουλτανικές εξουσίες, με μειωμένο εκλογικό ποσοστό, με νοθείες αντιπροσωπευτικότητας σε δημοτικό συμβούλιο, οικονομικές επιτροπές κλπ. Αντίθετα, κατά το ευρωπαϊκό επικουρικό μοντέλο διακυβέρνησης τρέπει να ενισχυθούν οι προγραμματικές συγκλίσεις και συνθέσεις πολιτικών, μέσω διαρκών διαβουλεύσεων με τους πολίτες, για να καθίσταται η κοινωνική θέληση συμμέτοχος και πρωταγωνιστής των θεσμικών αποφάσεων.
Τα κύρια στρατηγικά σημεία που πρέπει να χαρακτηρίζουν τον ευρωπαϊκό εκσυγχρονισμό μας, αφορούν τη χρηματοδότηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης:
1. Δυνατότητα άντλησης τοπικών εσόδων με άμεση φορολογία πρώτου και δεύτερου βαθμού.
2. Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων διακυβέρνησης με τους αναγκαίους πόρους, απεξάρτηση από τα υπουργικά κρατικά και παρακρατικά επιτελεία ανάθεσης δημοσίων έργων και χρηματοδοτήσεων.
Η πρόσφατη αστικοποίηση των μητροπολιτικών κέντρων στην Ελλάδα, μαζί με τη μετανάστευση εργατικού δυναμικού προς το εξωτερικό, έχει καταστήσει την ελληνική ύπαιθρο και περιφέρεια φτωχό, σχεδόν τόπο με έντονο δημογραφικό πρόβλημα και έλλειμμα οικονομικών και κοινωνικών υποδομών με αποτέλεσμα η Ελλάδα να είναι η πιο φτωχή χώρα στην Ευρώπη, με μόλις το 63% του μέσου κατά κεφαλήν εισοδήματος.
Δυστυχώς όμως τίποτα από όλα αυτά δεν είναι στη θεματολογία των υποψηφίων βουλευτών, περιφερειαρχών, δημάρχων την παρούσα προεκλογική περίοδο! Ο κάθε υποψήφιος ασχολείται αποκλειστικά με τη διεκδίκηση ενός "αξιώματος" διαχείρισης κάποιου κρατικού συγκεντρωτικού ρόλου, θυμίζοντας τον εαυτό του και ευλογώντας τα γένια του. Σύμφωνα πάντα με την καθεστηκυΐα νοοτροπία της θα σατραπικής ηγεμονίας, ανατολίτικου τύπου, προσωποκεντρικής οργάνωσης της εξουσίας, καλλιεργώντας σκόπιμα την προσωπολατρεία.
Με τέτοια πολιτική πρακτική και δημαγωγική λογοδιάρροια προσωπικών υποσχέσεων διαπλοκής, σκόπιμη απόκρυψη του ρόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην επιβίωση και ανάπτυξη της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, αναπαράγεται με λογικές πλάνες το καθεστώς υπανάπτυξης της χώρας σε τριτοκοσμικά πρότυπα πολιτικής οργάνωσης και επικοινωνίας. Και αυτό φαίνεται καθημερινά παντού γύρω μας στη ρουτίνα της μαζικής αλλά και διαπροσωπικής επικοινωνίας, που μας καθηλώνει και εξαναγκάζει στην ιδιώτευση, αποχή από την πολιτική λόγω απογοήτευσης, (συχνά σε βαθμό αηδίας πολλών πολιτικάντηδων, ημιαναλφάβητων, λειτουργικά ή και ολικά ψηφιακά αναλφάβητων). Επίκειται δραστική αναπλήρωση του δημοκρατικού ελλείμματος της χώρας σε ικανό και αποτελεσματικό προσωπικό κεφάλαιο μέσα από σοβαρή αξιολόγηση σχέσης απολογισμού διακηρύξεων και έργων, κάτι που μπορεί να ξεκινήσει μόνο μέσα σε ανοιχτές συνελεύσεις ενεργών πολιτών που συνθέτουν ελεύθερα σοβαρές λύσεις στα προβλήματα τους.
Η ισχνή - ανύπαρκτη κοινωνία πολιτών επιτρέπει σε θεατρίνους επαγγελματίες της πολιτικής να αναπαράγονται στο διηνεκές ως θύλακες διαφθοράς της ελληνικής ιδιαιτερότητας, της πτωχής πλην τιμίας και περήφανης Ψωροκώσταινας, πουλώντας λαϊκισμό, προπαγάνδα και αλλοτριωτική παραπλάνηση στο θυμικό του πελάτη - ψηφοφόρου. Δεν είναι καθόλου τυχαίο άλλωστε πως εκλεγμένοι μέσα από λίστες και παρατάξεις "ενεργών πολιτών" το 2019, έως σήμερα δεν έκαναν ποτέ και πουθενά ούτε μία ανοιχτή συνέλευση ενεργών πολιτών, καθηλώνοντας τους ψηφοφόρους τους σε πελάτες επικοινωνώντας μαζί τους μόνο με δελτία τύπου!
Ο οποίος πελάτης - ψηφοφόρος ευθύνεται αποκλειστικά για την εντελώς ανορθολογική τύχη του, εφόσον γίνεται ο ίδιος συστηματικά εδώ και δυο αιώνες τώρα συνένοχος - θύτης της κακής του μοίρας, αποδιοπομπαίος τράγος, ελληνική τραγωδία στην Ευρώπη.
Ευάγγελος Αλεξανδρής Ανδρούτσος
Εκπαιδευτικός, κοινωνιολόγος, δημοσιογράφος.
