Στο πλαίσιο αυτό και ακριβώς επειδή πιστεύω ακράδαντα ότι η μεμψιμοιρία τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει, αντιθέτως πρέπει να εκλείψει, αποφάσισα, με αφορμή το παιδιατρικό θέμα στην Αργολίδα, να προτείνω μια εφικτή, θεωρώ, λύση στο χρόνιο θέμα της στελέχωσης των νοσοκομείων με ιατρικό προσωπικό.
Καθόσον παρόμοια προβλήματα συναντάμε σε όλη την Ελληνική επικράτεια, τα οποία προφανώς δεν δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια, αλλά έρχονται προίκα από το παρελθόν.
Πρώτα απ’ όλα, είναι κομβικής σημασίας η επανασύσταση του Τομεακού Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΥΓΕΙΑ – ΠΡΟΝΟΙΑ» (Ε.Π.Υ.Π.) στο ΕΣΠΑ (Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης) και κατά συνέπεια η δημιουργία Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης (Ε.Υ.Δ.) του Επιχειρησιακού Προγράμματος στο Υπουργείο Υγείας και όχι μόνον Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ του Υπουργείου Υγείας (Ε.Δ.Ε.ΥΠ.Υ.) όπως υπάρχει μέχρι σήμερα, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η εύρυθμη κατανομή των ευρωπαϊκών πόρων για τα υγειονομικά θέματα σε όλη την Ελληνική επικράτεια.
Παράλληλα δε, να αποφεύγεται η επαφή με τα κατά τόπους Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα των Υπουργείων και τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (Π.Ε.Π.) των Περιφερειών, κάτι που αυξάνει την γραφειοκρατία και περιορίζει το τελικό αποτέλεσμα.
Στο πλαίσιο της Νέας Προγραμματικής Περιόδου για το ΕΣΠΑ 2021-2027, μια από τις βασικές προτεραιότητες που περιλαμβάνει το γενικό πλαίσιο του αναπτυξιακού σχεδιασμού, όπως συγκροτήθηκε με εντολή της Ελληνικής Κυβέρνησης το 2020, είναι και η αναδιάρθρωση του συστήματος υγείας με προτεραιότητα στην ψηφιοποίηση. Παρότι το ΕΣΠΑ 2021-2027 έχει ήδη προχωρήσει σε επίπεδο στρατηγικής ανάπτυξης, θα ήταν κομβικής σημασίας η έστω και μεθεόρτια επανασύσταση του Τομεακού Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΥΓΕΙΑ – ΠΡΟΝΟΙΑ» (Ε.Π.Υ.Π.) και η αναβάθμιση του Ε.Δ.Ε.ΥΠ.Υ. σε Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος.
Αξίζει δε να τονιστεί, ότι στις 22/02/2023, σε εκδήλωση για τη βράβευση υγειονομικών του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) που έγινε στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε ότι, εάν τον εμπιστευθούν οι πολίτες στις προσεχείς εκλογές, κεντρική προτεραιότητά του για τη νέα τετραετία θα είναι η Υγεία.
Συγκεκριμένα, τόνισε ότι με βάση τα χρηματοδοτικά εργαλεία τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας ως χώρα, από το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ και τον κρατικό προϋπολογισμό, έχουμε σήμερα τη δυνατότητα να προχωρήσουμε σε σημαντικές παρεμβάσεις στο ΕΣΥ. Ενδεικτικά, υπογραμμίστηκε στην εκδήλωση ότι προβλέπεται να διατεθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης 1,5 δισ. ευρώ για παρεμβάσεις σε 80 Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (Τ.Ε.Π.) Νοσοκομείων και 157 Κέντρων Υγείας.
Εν συνεχεία, θα πρέπει υπό την αιγίδα του Ε.Π.Υ.Π. του Υπουργείο Υγείας να συσταθεί φορέας, ο οποίος να ασχολείται με την πλήρωση των όποιων κενών θέσεων υπάρχουν σε υγειονομικούς σε όλες τις νοσηλευτικές μονάδες της χώρας, ασχέτως μεγέθους.
Η στελέχωση της Ε.Υ.Δ. του Ε.Π.Υ.Π. και του ως άνω φορέα, θα απορροφήσει αρχικά όλη την επιχειρησιακή δομή του Ε.Δ.Ε.ΥΠ.Υ. και σε δεύτερο βαθμό θα πρέπει να αξιοποιήσει, όπως ήδη γίνεται και με τα υπόλοιπα Επιχειρησιακά Προγράμματα, τη δεξαμενή της Μονάδας Οργάνωσης της Διαχείρισης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (Μ.Ο.Δ.) του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Στην ουσία, η Μ.Ο.Δ., τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια προσλαμβάνει προσωπικό, το καταρτίζει και στελεχώνει καίριες υπηρεσίες του κράτους, όπως είναι οι αντίστοιχες Ειδικές Υπηρεσίες Διαχείρισης.
Οι Ε.Υ.Δ. διαχειρίζονται το σύνολο σχεδόν των ευρωπαϊκών πόρων και είναι υπεύθυνες για τη σωστή κατανομή τους και την έγκαιρη και εντός των προβλεπόμενων ποιοτικών προτύπων, ολοκλήρωση των εκάστοτε πράξεων-έργων στη χώρα. Εν προκειμένω, ο φορέας αυτός θα εξασφαλίζει ότι το σύστημα στα νοσοκομεία δεν θα καταρρέει.
Ήτοι, όταν θα υπάρχουν κενά σε γιατρούς σε κάποιο νοσοκομείο, μέχρις ότου προκηρυχθούν οι θέσεις για μόνιμους, τελεσιδικήσουν οι διορισμοί, υπογράψουν οι ενδιαφερόμενοι γιατροί και εκκινήσουν το λειτούργημά τους, θα 3 καλύπτονται άμεσα τα κενά με νέους γιατρούς με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, στους οποίους θα δίνονται συγκεκριμένα κίνητρα.
Ο φορέας αυτός θα πρέπει να λάβει όνομα συγκεκριμένο, καθόσον η διαμόρφωση εταιρικής ταυτότητας (branding), όχι μόνο στον ιδιωτικό αλλά και στον δημόσιο τομέα, ενισχύει σε μεγάλο βαθμό την ευόδωση του εν λόγω εγχειρήματος στους πολίτες. Πλέον δεν θα πρόκειται για κάποια απρόσωπη δημόσια υπηρεσία, αλλά για μια υπηρεσία με ξεκάθαρη ταυτότητα και ορισμένο έργο.
Προσωπικά, θα πρότεινα ένα γυναικείο όνομα από την Αρχαία Ελλάδα, το οποίο θα εμπνέει, θα προσδίδει κύρος, θα είναι εύηχο, ενώ θα προσθέτει και έναν βαθμό ευαισθησίας στο όλο εγχείρημα. Κάποια πιθανά ονόματα θα μπορούσαν να είναι τα ΙΡΙΣ, ΙΑΣΙΣ, ΔΙΩΝΗ, ΙΟΚΑΣΤΗ κλπ. Ας δεχθούμε ως υπόθεση εργασίας ότι το ονομάζουμε ΔΙΩΝΗ.
Ο φορέας, λοιπόν, ΔΙΩΝΗ, με βάση τα ως άνω, θα υπάγεται αρχικά στην Ε.Δ.Ε.ΥΠ.Υ. και εν συνεχεία στην Ε.Υ.Δ. του Ε.Π.Υ.Π. του Υπουργείου Υγείας, αλλά με τις εξής δύο διευκρινίσεις. Πρώτον θα συνεργάζεται άμεσα και με τρία άλλα Υπουργεία, το Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το Εσωτερικών και το Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Δεύτερον, λόγω εμπλοκής διαφόρων Υπουργείων, ο φορέας ΔΙΩΝΗ θα βρίσκεται υπό την άμεση εποπτεία της Προεδρίας της Κυβερνήσεως. Αρμοδιότητες + συνέργειες + δημιουργία απαραίτητης εργαλειοθήκης
α) ΔΙΩΝΗ – Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας στην οποία θα υπάρχει εικόνα του ιατρικού δυναμικού κάθε νοσηλευτικής μονάδας στη χώρα και τις ελλείψεις επ’ αυτού.
β) ΔΙΩΝΗ – Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας στην οποία θα υπάρχει εικόνα:
1) των γιατρών που μόλις αποφοίτησαν από το Πανεπιστήμιο, έχουν ολοκληρώσει το αγροτικό τους και θέλουν να ειδικευτούν,
2) των ειδικευόμενων γιατρών και
3) των γιατρών που 4 έχουν λάβει προσφάτως την ειδικότητά τους, μέχρι μια συγκεκριμένη ηλικία (π.χ. τα σαράντα έτη).
γ) ΔΙΩΝΗ – Υπουργείο Εσωτερικών – Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας κτηριακών εγκαταστάσεων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.), Δήμων και Περιφερειών. Στην ουσία κάθε Δήμος και Περιφέρεια θα δηλώνει στην εν λόγω πλατφόρμα ένα κτήριο ή τμήμα αυτού, το οποίο θα μπορεί να διαμορφωθεί αναλόγως ώστε να φιλοξενεί τους γιατρούς του ΔΙΩΝΗ, με σκοπό να δίνεται άμεση στεγαστική λύση. Ταυτόχρονα, θα αξιοποιηθεί και η εργαλειοθήκη των Ευρωπαϊκών προγραμμάτων ώστε να ανακαινιστούν οι εν λόγω κτηριακές υποδομές, και να περιλαμβάνουν διαμερίσματα για μεμονωμένα άτομα ή και οικογένειες.
Στις περιπτώσεις που δεν υφίστανται ελεύθερα κτήρια για χρήση από το ΔΙΩΝΗ, είτε θα κατασκευάζονται καινούριες εγκαταστάσεις προς κάλυψη των απαιτήσεων στέγασης με τη χρήση Ευρωπαϊκών κονδυλίων, είτε θα ενοικιάζονται διαμερίσματα ιδιωτών σε λογικές τιμές, με αντάλλαγμα ενδεχομένως κάποιου είδους φοροελάφρυνσης, ώστε να μπορέσει να υπάρξει και αντίστοιχη προσφορά ακινήτων από τους ιδιοκτήτες των.
δ) ΔΙΩΝΗ – Υπουργείο Εσωτερικών Αξιοποίηση των προγραμμάτων voucher και συμβασιούχων ορισμένου χρόνου με το Δημόσιο. Προσαρμογή των προγραμμάτων αυτών ώστε μισθοδοτικά να είναι ελκυστικά σε νέους γιατρούς, αλλά και να αξιοποιούνται, μέσω της Ε.Υ.Δ. του Ε.Π.Υ.Π. του Υπουργείου Υγείας, ευρωπαϊκοί πόροι που να ενισχύουν επί του πρακτέου τις ως άνω τύπου συμβάσεις.
ε) ΔΙΩΝΗ – Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων Κουπόνια από καταστήματα ειδών διατροφής. Εν προκειμένω, όπως εφαρμόζει ήδη ένα μέρος του ιδιωτικού τομέα, θα εξασφαλίζονται κουπόνια από μεγάλα 5 καταστήματα ειδών διατροφής (super markets) τα οποία θα δίνονται ως ένα επιπλέον κίνητρο στους νέους γιατρούς που θέλουν να απασχοληθούν στο ΔΙΩΝΗ για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Πιο αναλυτικά, ο συγκεκριμένος φορέας θα απευθύνεται στις εξής τρεις κατηγορίες ιατρών, ως εξής:
1) Οι γιατροί που έχουν προσφάτως αποφοιτήσει από το Πανεπιστήμιο, έχουν ολοκληρώσει το 12μηνο αγροτικό τους και βρίσκονται σε αναμονή για να εκκινήσουν την ειδικότητά τους σε ένα δημόσιο νοσοκομείο. Η αναμονή αυτή κατά μέσο όρο μπορεί να διαρκέσει από ένα μήνα έως και πέντε χρόνια, ενώ σε περιπτώσεις όπως οι ειδικότητες της δερματολογίας και της ενδοκρινολογίας μπορεί να φτάσει μέχρι και τα εννέα έτη, με βάση τα σημερινά δεδομένα.
2) Οι γιατροί που έχουν ολοκληρώσει το αγροτικό τους και το πρώτο μέρος της ειδικότητάς τους, συνήθως για δύο χρόνια, σε ένα δημόσιο περιφερειακό νοσοκομείο, και βρίσκονται σε αναμονή, έως και πέντε χρόνια, για να επανεκκινήσουν ολοκληρώνοντας την ειδικότητά τους σε ένα κεντρικό δημόσιο νοσοκομείο, συνήθως για τρία ακόμη χρόνια.
3) Οι γιατροί που έχουν ολοκληρώσει προσφάτως την ειδικότητά τους, και μέχρι μια συγκεκριμένη ηλικία (π.χ. τα σαράντα έτη). Είναι σημαντικό, λοιπόν, ο φορέας ΔΙΩΝΗ να αξιοποιεί και ειδικευόμενους και ειδικευμένους. Επειδή, όμως, κατά πάσα πιθανότητα θα δείξουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον να συμμετάσχουν στον φορέα ΔΙΩΝΗ οι γιατροί της 1ης και 2ης κατηγορίας, θα πρέπει να δοθούν κάποια επιπρόσθετα μισθοδοτικά κίνητρα στους γιατρούς της 3ης κατηγορίας. Αυτό, ώστε ο φορέας ΔΙΩΝΗ να προσελκύσει και αρκετούς ειδικευμένους γιατρούς, διατηρώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο μια ισορροπία 6 ανάμεσα στους ειδικευόμενους και στους ειδικευμένους, προς χάριν της σωστής λειτουργίας των νοσηλευτικών μονάδων.
Καθόσον μη ξεχνάμε ότι δεν υπάρχει τίποτα πολυτιμότερο από την Υγεία, και συνεπώς γι’ αυτό δεν μπορεί ούτε να βρίσκεται σε αναμονή, ούτε να δίνονται παροδικές λύσεις, αλλά πρέπει πάση θυσία να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία της. Γι’ αυτό πιστεύω ακράδαντα ότι ο φορέας ΔΙΩΝΗ μπορεί αρχικά να διορθώσει τις όποιες παθογένειες, και εν συνεχεία να διασφαλίσει την ομαλή ροή της παροχής δημόσιας νοσοκομειακής περίθαλψης σε όλους τους Έλληνες πολίτες, όπου κι αν βρίσκονται ανά την επικράτεια.
Εν προκειμένω, η προάσπιση του ΕΣΥ είναι το ζητούμενο, καθώς κατά τις υγειονομικές κρίσεις είναι το μόνο που δύναται να σηκώσει το απαιτούμενο βάρος.
Στην ουσία το κλειδί της επιτυχίας του όλου εγχειρήματος βρίσκεται στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το οποίο θα κληθεί να δημιουργήσει την κατάλληλη ψηφιακή υποδομή του ΔΙΩΝΗ, ώστε αυτό να τελεσφορήσει.
Μέσω, λοιπόν, του ΔΙΩΝΗ θα παρέχεται η δυνατότητα σε νέους γιατρούς να απασχοληθούν τα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας τους στον δημόσιο τομέα υγείας, αποκτώντας πολύτιμες εμπειρίες για τη συνέχεια. Ενώ την ίδια στιγμή θα καλύπτονται τα όποια κενά δημιουργούνται λόγω των διαδικασιών πλήρωσης των θέσεων με μόνιμους γιατρούς, με τρόπο ώστε οι συμβατικές διαδικασίες πρόσληψης να παίρνουν τον απαιτούμενο χρόνο έως ότου τελεσφορήσουν, σεβόμενοι τους θεσμούς που διέπουν και διασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία της πολιτείας μας.
Άλλωστε, όπως ανέφερε κι ο Σωκράτης, πάνω απ’ όλα πρέπει να τηρούμε τους θεσμούς. Όμως όταν οι θεσμοί νοσούν, οφείλουμε να επιφέρουμε τις απαραίτητες αλλαγές. Έως ότου, όμως, ολοκληρωθούν οι αλλαγές αυτές οφείλουμε πάση θυσία να τηρούμε και να σεβόμαστε τους υπάρχοντες θεσμούς.
Καθόσον οι θεσμοί είναι αυτοί που προασπίζονται και θωρακίζουν την πολιτεία στην οποία ζούμε, και, εφόσον είναι 7 ευνομούμενοι, τότε δυνάμεθα να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο παρόν, και κατ’ επέκτασιν να παραδώσουμε και στις επόμενες γενιές ένα καλύτερο μέλλον.
Με εκτίμηση
Κωνσταντίνος Κουβαράς
