V.STAMATIS
ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ
ΕΙΔΗ ΣΠΙΤΙΟΥ
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
ΑΝΑΠΤΥΞΙΚΑΗ ΔΥΝΑΜΗ

Σελίδες

Τρίτη 1 Αυγούστου 2023

“Όρσε γαμπρέ, κουφέτα”: Η πειρατική παροιμία από το Παλιό Ναύπλιο

Γκραβούρα
Του Τόλη Κοϊνη

Στις 31 Ιουλίου 1831 έγινε ένα από τα θλιβερότερα συμβάντα της Ελληνικής ιστορίας. Ο Μιαούλης καταλαμβάνει τον στόλο στον Πόρο για να ξεσηκώσει Αντικαποδιστριακή Επανάσταση. Συλλαμβάνει τον Κανάρη. 

Ο μπουρλοτιέρης καταφέρνει να αποδράσει και να φέρει ενισχύσεις. Ο Μιαουλης για να γλυτώσει τη δική του σύλληψη βάζει φωτιά σε δύο πλοία και διαφεύγει κωπηλατώντας με βαρκούλα από Πόρο σε Ύδρα.

Με την ευκαιρία αυτής της επετείου αναρτώ και πάλι μια παλιότερη αναφορά σε έναν ναύτη από αυτούς που είχε στρατολογήσει ο Μιαούλης για το εγχείρημά του. Έμεινε “αθάνατος” ως ο δημιουργός της παροιμίας “όρσε γαμπρέ, κουφέτα”.

“ΟΡΣΕ ΓΑΜΠΡΕ, ΚΟΥΦΕΤΑ”
ΜΙΑ ΠΕΙΡΑΤΙΚΗ ΠΑΡΟΙΜΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΝΑΥΠΛΙΟ.

Πέρα από τις «ιλουστρασιόν» σελίδες του 1821 (αυτές που γιορτάζουμε στα 200 χρόνια) υπάρχουν και οι άλλες… οι μαύρες … Σε αυτές τις σελίδες είναι καταγεγραμμένοι ο Αναγνώστης και ο πειρατής γιός του Πέτρος Θηραίος.Το επώνυμο είναι από τον τόπο καταγωγής. Από την Σαντορίνη, μέσα στο κλίμα του διαφωτισμού το έκαναν «Θηραίος».
 
Εμπόριο - ναυτιλία η απασχόλησή τους. Εγκατεστημένοι στην Κωνσταντινούπολη πριν ξεκινήσει η Επανάσταση. Συναντούν τον Σέκερη (ποιον από τα αδέλφια, δεν μας το λέει η ιστορία). Οι Αδελφοί Σέκερη είναι οι πρώτοι που ανοίγουν το Ταμείο τους για τους σκοπούς της Φιλικής Εταιρίας. Δεν περιορίζονται όμως εκεί, στρατολογούν κιόλας άτομα… Ψάχνουν να βρουν «ανθρώπους που πιάνουν τα χέρια τους» και «ανθρώπους με σκληρή καρδιά». Έτσι βάζουν στο μυστικό της Εταιρίας τον Αναγνώστη Θηραίο.

Μόλις ξεκινάει η Επανάσταση έρχονται στην Αργολίδα. Πολεμούν στην ξηρά και στην θάλασσα. Διακρίνονται μέσα στην απεραντοσύνη του Αιγαίου. Τεχνίτες κατασκευής και πλήρωμα στα πυρπολικά.

Τον Αναγνώστη τον διαλέγουν, το 1825, για την μεγάλη επιχείρηση να κάψουν τον Αιγυπτιακό στόλο μέσα στην Αλεξάνδρεια. Δεν πρόλαβε. Στο Ανάπλι θέριζε ο τύφος. Κόλλησε και είχε άδοξα στεριανό θάνατο.

Την ίδια χρονιά, ο γιός του παίρνει μια άλλη κατεύθυνση. Η φτώχεια στο Ναύπλιο και η εξαχρείωση των δημοσίων ηθών τον οδηγεί στην παρανομία. Παρατάει τον αγώνα και ξαναγίνεται κουρσάρος. Μαζί με άλλους, κυρίως Υδραίους.

Σε ένα πειρατικό ρεσάλτο, συλλαμβάνει ένα παλικάρι που πήγαινε να παντρευτεί. Την διμούτσουνη πιστόλα την είχε γεμάτη βόλια και μπαρούτι. Λένε ότι ήταν γνωστός του. Και ήξερε τι έκανε… Τον πυροβολεί φωνάζοντας: «όρσε καμπρέ κουφέτα» στη Σαντορινή ντοποιολαλιά… Κι όμως οι σύντροφοί του ενθουσιάστηκαν με τα λόγια του δολοφόνου. Μετάφεραν την παροιμιώδη φράση στο Ναύπλιο και έγινε σλόγκαν.

Η τιμωρία ήρθε από το ναύαρχο Χάμιλτων ( Άμιλτων, με δασεία τον έγραφαν οι παλαιοί). Επικεφαλής μιας μικρής μοίρας (μια φρεγάτα και κανα δυο συνοδευτικά) περιπολούσε στο Αιγαίο. Κυνηγούσε πειρατές (επισήμως) και κατέγραφε για λογαριασμό της Αγγλίας την πορεία των πολεμικών επιχειρήσεων (ανεπισήμως). Αυτός τον συνέλαβε και τον έστειλε φυλακή στην Μάλτα (Εγγλέζικη τότε).
 
Κάθισε 5 χρόνια φυλακή. Γύρισε στην Ελλάδα. Οι Εγγλέζοι τον έστειλαν στην Ύδρα. Ετοίμαζαν την πραξικοπηματική ανατροπή του Καποδίστρια. Ο Πέτρος Θηραίος ήταν από αυτούς που έκαψαν τον Ελληνικό στόλο στον Πόρο του 1831 (γι αυτό έπρεπε να ελευθερωθεί από την Μάλτα).
Μετά την δολοφονία του Κυβερνήτη και για πάρα πολλά χρόνια έμεινε στο Ναύπλιο. Δημόσιος υπάλληλος ,ένας δολοφόνος που έκαψε την «Ελλάδα» στον Πόρο είχε πολλά προσόντα. «Απαραίτητος για πάρα πολλές εργασίες, λόγω επιδεξιότητος»…
 
Κάποια στιγμή λόγω φτώχειας, έφυγε από την Ελλάδα (μετά την χρεωκοπία του 1843 μειώθηκαν κατά 30% οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων) και πήγε στην Κωνσταντινούπολη όπου και πέθανε.

ΥΓ 1: Αναφορά σε αυτόν βρήκα μόνο στην Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια του Δρανδάκη. Σε όποιους έχει απομείνει στην Βιβλιοθήκη να την φυλάξετε. Είναι ανεκτίμητη.

ΥΓ 2: Η γκραβούρα δείχνει ρεσάλτο Ελλήνων κουρσάρων σε μικρό εμπορικό πλοίο. Αν σας θυμίζει τους σημερινούς Σομαλούς , δεν είναι τυχαίο.
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ
ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΕΣΤΙΑΣΗΣ
ΕΜΠΟΡΙΟ ΦΡΟΥΤΩΝ - ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ
ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Κέντρο Βιολογικής Γεωργίας
ΧΡΩΜΑΤΑ ΕΙΔΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣ
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΓΟΛΙΔΑ