Του Τόλη Κοϊνη:
Μόλις βγήκαν στην πλατεία συνάντησαν τέσσερις ανθρώπους. Δυο αστυνόμους και δυο υπό επιτήρηση πολίτες. Ήταν δυο ψηλοί, ξανθοί, με μακριά μαλλιά, μεγάλα μουστάκια, φορούσαν ωραίες φουστανέλες. Αυτοί ήταν οι Μαυρομιχαλαίοι. Ο θείος Κωνσταντίνος και ο ανιψιός Γεώργιος. Ο Γεώργιος εκτελούσε χρέη Πρωθυπουργού όταν ήρθε ο Καποδίστριας στο Ναύπλιο. Σε αυτόν είχε παραδώσει την εξουσία πριν από τριάμισι χρόνια.
Οι δυο Μαυρομιχαλαίοι τον χαιρέτησαν με σεβασμό.
(Άλλη εκδοχή είναι πως η συνάντηση έγινε στη συμβουλή των οδών Πλαπούτα με Αγγέλου Τερζάκη. Και ο χαιρετισμός περιλάμβανε και χειροφίλημα)
Και οι δυο εκδοχές έχουν κάποια κοινά στοιχεία, Σκοτάδι, δεν έχει βγει ακόμα ο ήλιος. Άδειοι δρόμοι. Στενά σοκάκια. Τον πλησίασαν τόσο κοντά ώστε εύκολα θα μπορούσαν να τον μαχαιρώσουν. Και το ίδιο ερώτημα: Δεν ήταν ευκολότερο τον δολοφονήσουν εκεί; Συνέβη κάτι στο μεταξύ , και το φονικό έγινε στην πόρτα του Αγίου Σπυρίδωνα;
Πολλά τα ερωτήματα… Ποιοι ήταν παρόντες στην διαδρομή αυτή του Καποδίστρια, που δεν τέλειωσε ποτέ;
Από τα πρακτικά της δίκης ενός εκ των δύο δολοφόνων προκύπτει ότι συνάντησαν μόνο έναν ξερακιανό νέο με φουστανέλα, άγνωστο, και μια γριά ζητιάνα, επίσης άγνωστη. Δεν ανακαλύφθηκε η ταυτότητά τους ποτέ. Δεν διερευνήθηκε ο λόγος που ήταν σε εκείνο το μέρος στις 6.30 το πρωί.
Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Ο τζουμπές μπαίνει στην εκκλησία να προαναγγείλει τον Κυβερνήτη. Ο Γιώργης στέκει δίπλα στην πόρτα. Ο Κωσταντής, στα σκαλιά του χαμάμ (οδός Βύρωνος, σήμερα). Οι δυο συνοδοί τους την είχαν αράξει στην Τούρκικη Βρύση. Οι συνοδοί του Κυβερνήτη είχαν κόψει τον βηματισμό τους… τάχα από ευγένεια για να προπορευθεί. Ο Καποδίστριας ουσιαστικά έμπαινε μόνος του στην εκκλησία.
Ο Γιώργης ακούει την πιστολιά του θείου του. Τραβάει μαχαίρι. Το μαχαίρι βρέθηκε μετά από δύο μέρες. Η λεπίδα του δεν μπορούσε να επιφέρει τα βαθύ τραύμα στο συκώτι του Κυβερνήτη. Οι φρουροί του Κυβερνήτη πυροβολούν και τραυματίζουν τον Κωνσταντή. Οι δύο φύλακες των Μαυρομιχαλαίων από την Τούρκικη βρύση πυροβολούν κατά της πόρτας της εκκλησίας. Το βόλι φαίνεται ακόμη. Στην αναταραχή μέσα ο Γιώργης φεύγει. Λογικά θείος και ανιψιός τρέχουν προς την ίδια κατεύθυνση την ίδια στιγμή. Ο ένας έχει τραυματιστεί. Ο άλλος, δεν του συμπαραστέκεται (γιατί; Δεν ξέρουμε).
Ο Κωνσταντής λιντσάρεται από το πλήθος. Η επίσημη εκδοχή. Ποιο πλήθος υπήρχε στις 6.30 το πρωί Κυριακής στο Ναύπλιο. Στρατιωτικό απόσπασμα του δίνει την χαριστική βολή στην πλατεία του Πλατάνου. Πώς βρέθηκε στις 6.30 το πρωί στρατιωτικό απόσπασμα εκεί; Άγνωστον. Τον αποτελειώνουν. Αφήνουν τον κόσμο να πάρει το πτώμα και να το πετάξει στη θάλασσα. Ποιον «κόσμο»;
Ο Γιώργης κάνει στάση στην οικία του Γάλλου στρατηγού Ζεράρ, στην πλατεία Συντάγματος. Λογικά την ίδια ώρα εκεί μπροστά σκοτώνεται ο θείος του. Ο Ζεράρ τον υποδέχεται. Δεν τον συλλαμβάνει. Ο Γάλλος στρατηγός ήταν γενικός διοικητής – οργανωτής του Ελληνικού Στρατού. Μπορούσε να διατάξει την σύλληψή του. Τον άφησε να φύγει. Τρέχει μέχρι τα Πέντε Αδέρφια. Πριν την Χουρμαδιά, εκεί που τελειώνει σήμερα ο Αμφιτρύωνας είναι η Γαλλική Πρεσβεία. Ζητάει άσυλο.
Περνάνε 190 χρόνια από τότε. Αίθουσα Βουλευτικού. Λίγος κόσμος. Πολύ λίγος κόσμος από τον φόβο του κορωνοϊού. Νέοι κανένας. Μόνο εμείς οι σεσημασμένοι εραστές της πόλης και του ηρωικού της παρελθόντος. Εκδήλωση για τον Καποδίστρια, στα πλαίσια του εορτασμού της 200ετηρίδας από το 21. Οι επίσημοι επιτροχάδην χαιρετίζουν και φεύγουν. Μόλις απέρχονται κανένας δεν θυμάται την παρουσία τους. Η ιστορία δεν τους ενδιαφέρει. Μόνο μια φωτογραφία από την έναρξη για να διαφημίσουν το σαρκίο τους.(Να, ένας λόγος να ψηφίσετε διαφορετικά, τώρα).
Θέμα πρώτο. «Πώς τιμήσαμε τον Καποδίστρια μετά τον θάνατό του». Εργασία για διδακτορικό στο Πάντειο… Αρκετά λάθη. Οφθαλμοφανή και για εμάς τους αδαείς. Δείχνουν την Πινακίδα του Σύλλογου Παλαμήδη και λενε ότι ήταν «μεσοπολεμική». Λάθος. Ο Σύλλογος φτιάχθηκε το 1949. Αναφέρουν την εμπλοκή του καθηγητή Μαιευτικής Λογοθετόπουλου στο στήσιμο του αγάλματος του Κυβερνήτη στο Ναύπλιο. Δεν ξέρουν (!!!!!) ότι επρόκειτο για τον δωσίλογο κατοχικό πρωθυπουργό.
Δεν γνωρίζουν ότι μια παλιά εκκλησία στο Άργος άλλαξε από Αγία Παρασκευή σε Άγιο Ιωάννη για να τιμηθεί ο Κυβερνήτης… (ευτυχώς, ήταν εκεί ο αρχαιολόγος κ. Πιτερός και μας το είπε).
Στη συνέχεια, αναλαμβάνει ένας ομότιμος καθηγητής Πανεπιστήμιου, ειδικός επί του Καποδίστρια. Η προσωποποίηση του εθνομηδενισμού… Δεν είχαν συμμετοχή οι Άγγλοι, στη δολοφονία. Ούτε οι Γάλλοι. Ούτε και η Αντιπολίτευση. «Θύμωσαν οι Μαυρομιχαλαίοι και τον σκότωσαν»… Καθηγητής Πανεπιστημίου ο κύριος… Άξιος ο μισθός του… Με εκνευρίζει (αυτό δεν είναι πρωτότυπο). Παίρνω το λόγο και του κάνω έξι συγκεκριμένες ερωτήσεις… π.χ. Εάν οι Μαυρομιχαλαίοι είχαν οργανώσει μόνοι τους, τον φόνο, δεν θα είχαν σχεδιάσει και δρόμους διαφυγής; Και το Ναύπλιο το γνώριζαν – ειδικά ο Γιώργης- και εξαιρετικά έμπειροι στρατιωτικοί ήταν;
Απάντηση του Ομότιμου, «τα ερωτήματά σας είναι πολλά και δεν επαρκεί ο χρόνος να τα απαντήσω» Με παρέπεμψε σε ένα βιβλίο του που εκείνη την στιγμή δεν είχε ακόμα εκδοθεί.
Ωραία δεν μίλησε; Σε μια εκδήλωση που γινόταν υπό την εποπτεία της εθνικής μας Κυρίας Γιάννας; Ό,τι έπρεπε… Αλλά, όλα τα λεφτά ήταν η απάντησή του για το περίφημο θέμα του μυστικού φακέλου της δολοφονίας του Καποδίστρια στο ΦόρεϊνΌφις. «Ζήτησα από έναν φίλο μου Άγγλο, κατά τύχη τον έλεγαν κύριο Μποντ, να πάει να ελέγξει αν είναι αλήθεια πως ο φάκελος Καποδίστρια υπάρχει και είναι ακόμα κλειστός. Μου απάντησε, πως δεν βρήκε τίποτε…» (Θαυμασμός για την επιστημονική προσέγγιση!!!!) Στην ερώτησή μου «πού μπορεί να βρει κανένας την αλληλογραφία της Αγγλικής Πρεσβείας στο Ναύπλιο από Αύγουστο μέχρι Σεπτέμβριο του 1831» (Περιέργως δεν έχει δημοσιευτεί πουθενά και ποτέ.) Αντί για απάντηση με κύττταξε περίεργα.
Έχω την εντύπωση ότι ο δρόμος του Ιωάννη Καποδίστρια δεν έχει τελειώσει… Δεν σταμάτησε στην πόρτα της εκκλησίας… Θέλει πολύ τόλμη… Δεν είμαι υπέρ καμιάς μορφής λογοκρισίας. Πηγαίνω με ευχαρίστηση να ακούσω και ιδεολογικούς αντιπάλους. Ο διάλογος προάγει την γνώση και την πρόοδο.
Καλό, είναι στα πολιτιστικά της πόλης να βρεθούν με ανοιχτά μυαλά…
