Και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί στον ώμο τους
Και πάνω η μνήμη καίει άκαυτη βάτος.
Μνήμη του λαού μου σε λένε Πίνδο και σε λένε Άθω.
Θα μιλήσουμε στο όνομα του φωτός, που αντιστρατεύεται το σκότος, γιατί η σημερινή επέτειος είναι μια ακόμη επιβεβαίωση του διαχρονικού αγώνα του ελληνισμού ενάντια στη βία, στο μίσος και στη βαρβαρότητα. Με εφόδια τον ανθρωπισμό, την αρετή, την αγάπη και τον πολιτισμό, ο λαός αυτός πολεμά δίχως σπαθιά και βόλια για όλου του κόσμου το ψωμί, το φως και το τραγούδι.
Πολιτογραφημένη είναι η Ελευθερία στη μικρή μας χώρα. Αυτή τη βραχώδη, κυματόδαρτη Ευρωπαϊκή γωνιά της Μεσογείου διάλεξε η Μοίρα για θέατρο των μεγαλύτερων αγώνων του πολιτισμού. Εδώ υψώθηκαν δια μέσου των αιώνων τα λαμπρότερα τρόπαια του πνεύματος, η επιστήμη, η ποίηση, η φιλοσοφία, η ιστορία, το θέατρο, η δημοκρατία.
Ποιος εχθρός μπορεί να συγκρουστεί με αυτές τις αξίες ευελπιστώντας πως θα νικήσει; Πώς είναι δυνατόν αυτές οι αξίες να λυγίσουν; Πώς είναι δυνατόν να παραχωρήσουν τη θέση τους στη βαρβαρότητα; Ποια υλική βία μπορεί να λυγίσει την αξιοπρέπεια και το αδούλωτο φρόνημα;
Ο άνθρωπος που τα διαθέτει όλα αυτά έχει ήδη νικήσει, πριν ακόμη πολεμήσει. Αυτό ακριβώς έπραξαν όλοι οι Έλληνες τα χαράματα της 28ης Οκτωβρίου 1940, όταν ηγεσία και λαός απέρριψαν το ιταμό φασιστικό τελεσίγραφο. Νίκησαν από την πρώτη στιγμή, πριν καν παραταχθούν σε μάχη.
Όταν έγινε γνωστό σε όλον τον ελεύθερο κόσμο ότι η Ελλάδα είχε απορρίψει με τόσο υπερήφανο τρόπο το ιταμό ιταλικό τελεσίγραφο, ένας βαθύτατος σεβασμός για τη μικρή αυτή χώρα κατέκτησε όλους τους ελεύθερους ανθρώπους. Και μετά ο σεβασμός μετατράπηκε σε θαυμασμό, όταν οι πρώτες ελληνικές νίκες άρχισαν να γίνονται γνωστές.
Τούτο δεν υπολόγισε ο βάρβαρος κι αστόχησε στις λογιστικές του πράξεις. Είχε στηρίξει τους υπολογισμούς του μόνο στον νόμο της ύλης κι αγνόησε τον παράγοντα της ψυχής. Αλλά τέτοια μέσα, είναι ανίσχυρα να παραλύσουν έναν λαό σαν τον Ελληνικό, ο οποίος έβγαινε σ’ ένα πόλεμο χωρίς προσωπικό συμφέρον άλλο, παρά μόνο για να υπερασπιστεί τα ιδανικά του Ευρωπαϊκού πολιτισμού, που είχε καθιερώσει να σέβεται την ελευθερία του ανθρώπου. Αυτή η κατάκτηση της Ευρωπαϊκής συνείδησης και η δικαίωση της βαθύτερης αξιοπρέπειας του Έλληνα, αποτελούν και το μεγάλο κέρδος της Ελλάδας για τις θυσίες που έκανε. Και έκανε πολλές.
Ας μην λησμονούμε πως μόνο η Ελλάδα γνώρισε τριπλή κατοχή, γερμανική, ιταλική, βουλγαρική. Στη μακρά νύχτα της κατοχής, ο λαός μας για μια ακόμη φορά αντέταξε το φως, με τη μορφή της αντίστασης, απέναντι στο σκοτάδι του αφελληνισμού και της υποδούλωσης σε μια νέα τάξη πραγμάτων. Το τίμημα βαρύ. Αλλά το μεγαλείο ακόμη πιο ισχυρό. Αψευδείς μάρτυρες οι τόποι και οι άνθρωποι που βίωσαν τη μανία του σκότους, στην απεγνωσμένη του προσπάθεια να νικήσει το φως.
Έμπνευσή μας και σήμερα η 28η Οκτωβρίου 1940. Οδηγός μας το αγγελικό φως, για να αντιμετωπίσουμε μια νέα προσπάθεια του σκότους να κυριαρχήσει, μέσα από ανιστόρητες κραυγές, μεγαλόσχημες ρητορείες από τους υβριστές του δικαίου και της αρετής, από όσους δεν διστάζουν να ενεργοποιήσουν το τέρας του πολέμου, επειδή οραματίζονται αναβίωση αυτοκρατοριών που οι αγώνες των λαών, με τους Έλληνες ξανά πρωτοπόρους, κατέστησαν παρελθόν.
Στους νέους ανθρώπους αφιερωμένος ο επίλογος. Σας προτρέπουμε να ακούσετε με προσοχή και πάθος τη φωνή της Ιστορίας. Σας δείχνει το μέτρο των δυνατοτήτων σας, φανερώνει από πού μπορείτε να εμπνευστείτε και τι μπορείτε να πετύχετε. Η Ιστορία είναι ο δρόμος που οδηγεί στην αυτογνωσία. Έχετε το προνόμιο να είστε Έλληνες και να μετέχετε της ελληνικής παιδείας. Το φως έχει ενδυθεί τη μορφή σας.
Ας είναι ευλογημένες οι στιγμές εκείνης της ημέρας και η ανάμνησή τους ας αποτελέσει για τους απανταχού Έλληνες αιώνιο έμβλημα αδιάσπαστης ενότητας και σύμπνοιας, αστείρευτη πηγή των υψηλότερων και ευγενέστερων υπέρ της ανθρωπότητας εμπνεύσεων.
