Το 1946, ο Άγγελος Τερζάκης, ο σπουδαίος αυτός εκπρόσωπος της λογοτεχνικής «Γενιάς ‘30» κατέγραψε στο βιβλίο του «Απρίλης» τις εμπειρίες του από τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του ’40, διανθισμένες από τις προσωπικές παιδικές του μνήμες στο Ναύπλιο όπου γεννήθηκε το 1907. Ο ίδιος ο Τερζάκης χαρακτήριζε τον «Απρίλη» ως «το βιβλίο του γιου του», Δημήτρη Τερζάκη, του γνωστού συνθέτη.
Ένα μικρό αλλά χαρακτηριστικό απόσπασμα του «Απρίλη» βρίσκουμε στο οπισθόφυλλο του νέου βιβλίου της Κάπα Εκδοτικής με τίτλο «Άγγελος Τερζάκης, Αγωνιών και Άγρυπνος». Γράφει ο μεγάλος λογοτέχνης:
«Όμως – και σκύψε να σου πω στ’ αυτί: - στο τετράψηλο Παλαμήδι, ίσαμε τη στιγμή τούτη που σου μιλάω, δεν ανέβηκα! Όχι δεν ανέβηκα. Και συλλογιέμαι κάποτε, σ’ ώρες νηφάλιες, σ’ ώρες πικρής διαύγειας, πως είναι κιόλας για μένα αργά, ή και πως δεν μου είτανε γραφτό ν’ ανέβω.»
Ο υπότιτλος του εξαιρετικά ενδιαφέροντος αυτού βιβλίου είναι «Πρακτικά επιστημονικής ημερίδας» και απευθύνεται στους μελετητές της νεοελληνικής λογοτεχνίας και του νεοελληνικού θεάτρου, στους φιλολόγους και φυσικά σε όλους όσοι αγαπούν την ελληνική λογοτεχνία.
Επί της ουσίας πρόκειται πράγματι για μια καταγραφή, αλλά με τρόπο λογοτεχνικά ελκυστικό, όλων όσων διαμείφθηκαν στη διάρκεια Επιστημονικής Ημερίδας για τον Άγγελο Τερζάκη που είχε διοργανωθεί από το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ σε συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο. Οι εργασίες της ημερίδας αυτής είχαν πραγματοποιηθεί στις 13 Μαΐου 2019, με την αφορμή της συμπλήρωσης 40 χρόνων από τον θάνατο του Τερζάκη, με σκοπό να αναζωπυρωθεί το επιστημονικό ενδιαφέρον για την πολύπλευρη πνευματική προσφορά του συγγραφέα πολύτιμων έργων της νεοελληνικής γραμματείας όπως «Η πριγκιπέσσα Ιζαμπώ», «Η Μενεξεδένια πολιτεία» ή «Το ταξίδι με τον Έσπερο».
Νεοελληνιστές, θεατρολόγοι και καλλιτέχνες, φωτίζουν με τις εισηγήσεις τους στο αξιόλογο αυτό βιβλίο της Κάπα Εκδοτικής όλες τις πτυχές της πολυσχιδούς παρουσίας του Άγγελου Τερζάκη, καταθέτοντας τα αποτελέσματα των ερευνών τους για το πλούσιο πεζογραφικό, θεατρικό, δοκιμιακό και κριτικό έργο του καθώς και για τη θητεία του στο Εθνικό Θέατρο. Προσωπικές μαρτυρίες για τις ανθρώπινες στιγμές του Τερζάκη, συμπληρώνουν το πορτρέτο του, ζωντανεύοντας παράλληλα το πολυδιάστατο και καθοριστικό για τα ελληνικά γράμματα σκηνικό της γενιάς του ’30
Άγγελος Τερζάκης Αγωνιών και Άγρυπνος
Οι πεζογράφοι της Γενιάς του ’30, μεταξύ των οποίων και ο Άγγελος Τερζάκης, με προεξάρχοντα ρόλο στη διαμόρφωση μιας από τις τάσεις του λογοτεχνικού αυτού ρεύματος, που εισήγαγε την ανανέωση στην πνευματική ζωή του τόπου μας, ήρθαν σε ρήξη με την παράδοση της ρεαλιστικής ηθογραφίας που κυριαρχούσε μέχρι τότε στην πεζογραφία.
Ο Τερζάκης, μαζί με τον Γιώργο Θεοτοκά, τον Κοσμά Πολίτη, τον Θράσο Καστανάκη και φυσικά τον Μ. Καραγάτση, εκπροσωπούσαν την τάση του λεγόμενου «αστικού κύκλου» μεταξύ των λογοτεχνών της Γενιάς του’ 30. Ήταν συγγραφείς που κατανοούσαν και αφομοίωναν τα ρεύματα της ευρωπαϊκής πρωτοπορίας, είχαν ζήσει στις μεγαλουπόλεις του εξωτερικού και έστρεφαν το ενδιαφέρον τους από τους χαρακτηριστικούς τύπους και τις περσόνες της υπαίθρου, στον προβληματισμένο άνθρωπο της πόλης, δίνοντας έμφαση στην εσωτερικότητα, την ατομικότητα και την πολυπλοκότητα της ψυχοσύνθεσής του.
Ο αστικός ρεαλισμός των λογοτεχνών της Γενιάς του ’30, έχει ως γλωσσικό όργανο μια λόγια δημοτική γλώσσα και αφετηρία τις επιπτώσεις που επέφερε στην κοινωνία του Μεσοπολέμου ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η Μικρασιατική Καταστροφή.
Στα αστικά μυθιστορήματα του Άγγελου Τερζάκη βλέπουμε να αντικατοπτρίζεται η κοινωνία της περιόδου του Μεσοπολέμου, με τις δυσκολίες, την εσωστρέφεια και τις εσωτερικές αναζητήσεις, εν τέλει την απαισιοδοξία.
Ιδιαίτερα πλούσια είναι η παραγωγή του στα θεατρικά έργα, όπως επίσης στα δοκίμια και τις λογοτεχνικές κριτικές. Στο βιβλίο «Άγγελος Τερζάκης, Αγωνιών και Άγρυπνος» ο αναγνώστης γνωρίζει παράλληλα τον άνθρωπο Τερζάκη όπως επίσης ένα πλήθος από ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το έργο, την προσφορά του στα γράμματα και την ευαίσθητη προσωπικότητά του.
Η ταυτότητα του βιβλίου:
Επιμέλεια τόμου και φιλολογική επιμέλεια: Λίλυ Αλεξιάδου – Μιχαέλα Αντωνίου
Πρόλογος: Χρυσόθεμις Σταματοπούλου – Βασιλάκου
Εκδόσεις: Κάπα Εκδοτική
Διαστάσεις: 17 Χ 24
Σελίδες: 288
Χρονολογία: Νοέμβριος 2021
