Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο και κοινωνικά αποδεκτό ότι ο αθλητισμός είναι από τις πλέον επωφελείς αλλά και δημοφιλείς δραστηριότητες. Σήμερα πια ολοένα και περισσότεροι γονείς έχουν συνειδητοποιήσει και αποδεχτεί ότι η ενασχόληση του παιδιού τους αποτελεί ζωτική αναγκαιότητα και όχι απλά μια συμπωματική συνήθεια και σίγουρα και σε καμία περίπτωση δεν είναι «χαμένος χρόνος»!
Επίσης τα παιδιά λόγω της προβολής, της αίγλης και των κινήτρων (δόξα και χρήμα) που προσφέρουν τα μεγάλα αθλητικά γεγονότα επηρεάζονται ή καλύτερα εντυπωσιάζονται από τα αγωνιστικά σπορ.
Καταρχάς, ο οργανωμένος αθλητισμός, αποσκοπεί στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος θετικής ανάπτυξης του παιδιού και ένταξής του στο κοινωνικό σύνολο. Η σπουδαιότητα και η επίδραση του αθλητισμού στο παιδί, εξαρτάται κυρίως από την φύση των αλληλεπιδράσεων που αναπτύσσονται στον αθλητισμό και από την ποιότητα του συναισθηματικού κλίματος που καλλιεργείται στο αθλητικό περιβάλλον.
Στις υψηλές προτεραιότητες του αθλητισμού αναφέρονται οι ευκαιρίες που έχει το παιδί, να τρέξει, να παίξει, να αγωνιστεί, να χαρεί, να ζήσει αλησμόνητες στιγμές και να νοιώσει έντονα συναισθήματα. Να πετύχει θετικά αποτελέσματα και προσαρμογές, όχι μόνο στη φυσική του ανάπτυξη αλλά και στη νοητική, τη συναισθηματική αλλά και την κοινωνική του εξέλιξη. Τελικά δηλαδή να αναπτύξει πολλές δεξιότητες και «συνήθειες» και έναν τρόπο ζωής που θα τον «συνοδεύει» σ’ όλη την μετέπειτα ζωή του. Κατά συνέπεια η ενασχόληση του παιδιού με τον αγωνιστικό αθλητισμό δεν θα πρέπει απλά και μόνον να στοχεύει και να συμβάλλει στην αθλητική του ανάπτυξη και πρόοδο, αλλά ταυτοχρόνως αυτή η επιδίωξη να επιτυγχάνεται με αρχές και αξίες, με τρόπους και «μέσα», οι οποίες θα δημιουργούν τις προϋποθέσεις για τη βελτίωση της ακαδημαϊκής και της κοινωνικής ζωής του παιδιού.Έτσι το παιδί με τη συμμετοχή του σε αθλητικές δραστηριότητες θα έχει καλές ευκαιρίες για να αναπτύξει και να κατακτήσει το πνεύμα της ευγενούς άμιλλας, της ομαδικότητας και συνεργασίας, του σεβασμού στον αντίπαλο, της πρωτοβουλίας, της ανεξαρτησίας και του απογαλακτισμούαλλά και της αυτοπειθαρχίας, της τήρησης των κανόνων, των ορίων και της ατομικής ευθύνης. Όπως επισημάναμε ήδη, αυτές οι πανανθρώπινες αξίες, αναπτύσσονται , εάν και εφόσον υπάρξει ασφαλές και θετικό περιβάλλον. Αυτό σημαίνει ότι το παιδί δραστηριοποιείται και αθλείται σένα ήρεμο και φιλικό περιβάλλον και ότι ικανότητες και οι ανάγκες του, προσαρμόζονται φυσιολογικά, στις φυσικές, ψυχοκινητικές και ηθικές προκλήσεις που δημιουργεί και «απαιτεί» στην σωστή του διάσταση ο αθλητισμός.
Με άλλα λόγια ο αθλητισμός, δεν αναπτύσσει αυτονοήτως και κατ’ ανάγκη τις θετικές ατομικές και κοινωνικές συμπεριφορές και συνήθειες ενός παιδιού, αν δεν συντρέχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις και συνθήκες.
Για παράδειγμα όταν ένα παιδί αθλείται σε περιβάλλον όπου κυριαρχεί η αντιπαλότητα και επιδιώκεται η νίκη με κάθε τρόπο ως αυτοσκοπός, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος αντί της άμιλλας να καλλιεργηθεί, η επιθετικότητα, η απρεπής αλαζονική και εκτός ορίων συμπεριφορά.
Μία καλή ένδειξη για τους γονείς -όχι πάντως η μοναδική- πως το παιδί τους συμμετέχει σε ένα υγιές αθλητικό περιβάλλον και «περνάει καλά»… είναι ακριβώς η προθυμία, η προσμονή και λαχτάρα του παιδιού να ξαναπάει στην προπόνηση.Γενικά οι υπερβολικές απαιτήσεις, επιδιώξεις και πιέσεις που ασκούνται σε ένα παιδί για νίκες και επιτυχίες σε μικρή ηλικία είναι περισσότερο από βέβαιον, ότι βλάπτουν τόσο την φυσική του κατάσταση όσο και την διαμόρφωση της προσωπικότητάς του.Έτσι ο αθλητισμός χάνει την εκπαιδευτική και αρκετά φορές και την ψυχαγωγική του αξία.
Στα αρνητικά ακόμα καταγράφεται, η πρόωρη εξειδίκευση του παιδιού σε ένα άθλημα σε πολύ μικρή ηλικία, αντί να του δοθούν οι ευκαιρίες για επαφή, γνωριμία και μύηση σε αρκετά σπορ, έτσι ώστε να επιλέξει αυτό που ταιριάζει στις ικανότητές του και στις επιθυμίες του.
Το μεγαλύτερο και συχνότεροωστόσο λάθος στον παιδικό αγωνιστικό αθλητισμό κατά την άποψή μας είναι η πρόωρη και χωρίς όρια πίεση(φυσική, ψυχική, πνευματική) του παιδιού προς την μεγιστοποίηση της αθλητικής του απόδοσης και επίδοσης και αυτό για την εξυπηρέτηση προσωπικών φιλοδοξιών και συμφερόντων(βλέπε πρωτίστως γονείς και προπονητές). Ωστόσο όταν «σπρώχνουμε» το παιδί σε ακραίες καταστάσεις και έντονες πιέσεις, σε μία ηλικιακή φάση όπου δεν έχει ολοκληρωθεί η βιολογική -και όχι μόνον- αναπτυξιακή του διαδικασία τότε «παραμονεύουν» δύο σημαντικοί κίνδυνοι και πρώτα ο κίνδυνος να υπερεκτιμηθεί ή αντιθέτως να υποεκτιμηθεί το ταλέντο και οι μελλοντικές δυνατότητες του παιδιού.Έτσι αρκετές φορές δημιουργούνται τόσες και τέτοιες προσδοκίες ή λανθασμένες αρνητικές, αξιολογήσεις οι οποίες εν τέλει είτε δεν δικαιώνονται είτε διαψεύδονται, εντελώς στην μετεφηβική ηλικία του παιδιού, όπου και κατά κανόνα ολοκληρώνεται η ανάπτυξη και η ωρίμανσή του.Όμως και στη μία περίπτωση (υπερβολικά και ανεκπλήρωτα όνειρα…) και στην άλλη (βιαστική και λανθασμένη υποεκτίμηση…) το αποτέλεσμα μπορεί να αποτυπωθεί με μία και μόνο λέξη:απογοήτευση! με ότι «σημάδια»μπορεί κάτι τέτοιο να αφήσει μελλοντικά στον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά ενός ατόμου όπως λ. χ.πρόωρος αποπροσανατολισμός και αλαζονεία κ.τ.λ.Ο δεύτερος κίνδυνος έχει να κάνει με αυτό που στην τρέχουσα αθλητική γλώσσα περιγράφεται ως «κάψιμο του αθλητή» λόγω ακριβώς των πολλών συνεχόμενων και σε μεγάλη διάρκεια προπονήσεων, αλλά και τονμεγάλο αριθμό σε μικρό χρονικό διάστημα αθλητικών αγώνων, χωρίς την μεσολάβηση, της επιβαλλόμενηςενεργητικής και παθητικής ξεκούρασης .
Προφανώς δε, εύκολα μπορεί να κατανοήσει κανείς, ότι αυτός ο κίνδυνος είναι πολύ μεγαλύτερος και συχνότερος στον αγωνιστικό αθλητισμό στην παιδική ηλικία, αφού τα παιδιά «σπρώχνονται», όπως ήδη επισημάναμε, προς τη μεγιστοποίηση της αθλητικής του επίδοσης - απόδοσης ανεπίκαιρα και με τρόπους, μεθόδους και μέσα πολύ πιο πέρα και πάνω από τα όρια «σωματικά και ιδίως ψυχικά» και τις δυνατότητες που επιβάλλει η ηλικιακή αναπτυξιακή του φάση.
Μία ακόμα κρίσιμη παράμετρος που πρέπει να ξέρουμε είναι πως αρκετά παιδιά δεν συμβαδίζει η βιολογική του ανάπτυξη (και των επί μέρους οργανικών του συστημάτων) με την ημερολογιακή του ηλικία.
Ως εκ τούτου είναι πολύ σημαντικό και φρόνιμοένα: Να μην «δοξάζουμε» υπερβολικά ένα παιδί που ξεχωρίζει, φουσκώνοντάς τουτα μυαλά, αλλά και να μην βιαζόμαστε για την αξιοποίησή του, προκειμένου να εξυπηρετηθούν προσωπικές στρατηγικές, μικροσυμφέροντα και μικροφιλοδοξίες,δύο: να μην σπεύδουμε να αξιολογήσουμε βιαστικά είτε υπερβολικά, είτενα απορρίψουμε ένα παιδί (με το γνωστό : «δεν κάνει» Άλλωστε είναι απολύτως βέβαιον ότι η πορεία προς την επιτυχία πρέπει να συνοδεύεται με ένα συνδυασμό από αξιολογικά στοιχεία όπως λ. χ. η θέληση, η αφοσίωση, αυτοπειθαρχία, η συνεχής και σκληρή δουλειά,οι ψυχοπνευματικές του δυνατότητες ακόμα και η συγκυρία, μαζί Βεβαίως με τις ικανότητες και δεξιότητες του παιδιού. Με άλλα λόγια δηλαδή ενώ το ταλέντο ασφαλώς είναι προαπαιτούμενο, δεν είναι και αυτονόητο ότι ένα ταλαντούχο παιδί -σε μικρή ιδίως ηλικία θα φτάσει στην κορυφή και την επιτυχία.
Τελικά δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ ότι ο αθλητισμός πριν και πάνω από όλα στοχεύει στο να πλάθει χαρακτήρες να «κτίζει» καλύτερους ανθρώπους και συνακολούθα να γεννά νικητές.Για αυτό ούτε υποβαθμίζουμε και πολύ περισσότερο ούτε παραβλέπουμε τις ηθικές και ψυχοσωματικές αρχές, αξίες και κανόνες κατά την αθλητική ενασχόληση των μικρών παιδιών.Ταυτόχρονα όμως να συμμεριζόμαστε και να ενθαρρύνουμε το όνειρο που το κάθε παιδί κρύβει στο μαξιλάρι του.Έτσι στην καθοδήγηση της αθλητικής δραστηριότητας ενός παιδιού πρέπει να υπάρχουν εκείνη η ιδιαίτερη και τόσο αναγκαία ισορροπία ανάμεσα στην προσπάθεια και το αποτέλεσμα.Οι αρχές,η φιλοσοφία,η γνώση, η συμμετοχή, η αδιάκοπη μάχη,η υπομονή,η επιμονή, όλα στοιχεία απαραίτητα για να φτάσει το παιδί στο λιμάνι της επιτυχίας!Δεν πρέπει να συμβεί το ένα δίχως το άλλο και για να τα πούμε πιο ποιητικά πρέπει να συνδυάζει το ταξίδι με τον προορισμό.
Αμέτρητες ημέρες δουλειάς και προσπάθειας σε όλα.Μεταξύ των άλλων και στην ίδια την φιλοσοφία της νίκης, είναι το μονοπάτι που θέλουμε να ταξιδέψουν τα μικρά παιδιά.Ένα σημαντικό κομμάτι της αθλητικής εκπαίδευσης είναι να μάθουν να πολεμάνε, να έχουν πίστη, να μην τα παρατάνε ποτέ.Φτάνει το μονοπάτι αυτό να μην είναι το μοναδικό που βάζουμε τα παιδιά να βλέπουν και να βαδίζουν…, άλλα όλους τους δρόμους με τα απαραίτητα συστατικά στη σωστή σειρά και στη σωστή δόση.
Συνοψίζοντας, ο αγωνιστικός αθλητισμός στην παιδική ηλικία πρέπει να στοχεύει πρωτίστως την ολιστική ανάπτυξη του παιδιού,δηλαδή τη σωματική, την πνευματική,την συναισθηματική, την κοινωνική και την ηθική καλλιέργεια της προσωπικότητάς του.
Από τα προπονητικά προγράμματα δεν πρέπει να λείπει ο ψυχαγωγικός χαρακτήρας.Τα παιδία δεν είναι μηχανή παραγωγής έργου, αλλά υπό διαμόρφωση και εξέλιξη χαρακτήρες, συμπεριφορές,«συνήθειες» και εν τέλει προσωπικότητες. Κατά συνέπεια πρέπει -μέσω της άθλησης- να δίνονται ευκαιρίες για πρωτοβουλία, ανεξαρτησία και λήψη αποφάσεων, αλλά ταυτόχρονα και τήρησης των κανόνων, των ορίων, του αλληλοσεβασμού και της αυτοπειθαρχίας. Η προστασία και η βελτίωση της σωματικής και ψυχικής υγείας του παιδιού απαιτείται να είναι καθημερινή φροντίδα για κάθε προπονητή και γονέα. Σαφώς και αποτελεί προτεραιότητα σε σχέση με την απόδοση - επίδοση χωρίς πάντως αυτό να σημαίνει ότι το πάθος, η θέληση, προσπάθεια, για τη νίκη, την επιτυχία, δεν πρέπει και δεν μπορεί να είναι και θεμιτή και επιθυμητή και να βρίσκεται στο στόχαστρο των επιδιώξεών και του παιδιού και του προπονητή, αλλά -και γιατί όχι- του γονέα.Αρκεί ξαναλέμε αυτό να μην «καταντάει» αυτοσκοπός και επιδίωξη με κάθε τίμημα και με όλα-θεμιτά και αθέμιτα-«μέσα» και τρόπους.Στον αθλητισμό όπως άλλωστε και στη ζωή «ο σκοπός δεν αγιάζει πάντα τα μέσα»…
Για κατακλείδα, ας μας επιτραπεί να απευθυνθούμεστα παιδιά με τα λόγια του σπουδαίου Ν. Καζαντζάκη, τα οποία πιστεύουμε πως εκφράζουν πολύ εύστοχα,απλά και συνοπτικά το νόημα και το μήνυμα της σημερινής μας παρέμβασης:
«φτάσε όπου δεν μπορείς παιδί μου
μην ντραπείς αν αγωνίστηκες καλά,και έχασες
να ντραπείς αν αγωνίστηκες κακά και κέρδισες»
Καταρχάς, ο οργανωμένος αθλητισμός, αποσκοπεί στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος θετικής ανάπτυξης του παιδιού και ένταξής του στο κοινωνικό σύνολο. Η σπουδαιότητα και η επίδραση του αθλητισμού στο παιδί, εξαρτάται κυρίως από την φύση των αλληλεπιδράσεων που αναπτύσσονται στον αθλητισμό και από την ποιότητα του συναισθηματικού κλίματος που καλλιεργείται στο αθλητικό περιβάλλον.
Στις υψηλές προτεραιότητες του αθλητισμού αναφέρονται οι ευκαιρίες που έχει το παιδί, να τρέξει, να παίξει, να αγωνιστεί, να χαρεί, να ζήσει αλησμόνητες στιγμές και να νοιώσει έντονα συναισθήματα. Να πετύχει θετικά αποτελέσματα και προσαρμογές, όχι μόνο στη φυσική του ανάπτυξη αλλά και στη νοητική, τη συναισθηματική αλλά και την κοινωνική του εξέλιξη. Τελικά δηλαδή να αναπτύξει πολλές δεξιότητες και «συνήθειες» και έναν τρόπο ζωής που θα τον «συνοδεύει» σ’ όλη την μετέπειτα ζωή του. Κατά συνέπεια η ενασχόληση του παιδιού με τον αγωνιστικό αθλητισμό δεν θα πρέπει απλά και μόνον να στοχεύει και να συμβάλλει στην αθλητική του ανάπτυξη και πρόοδο, αλλά ταυτοχρόνως αυτή η επιδίωξη να επιτυγχάνεται με αρχές και αξίες, με τρόπους και «μέσα», οι οποίες θα δημιουργούν τις προϋποθέσεις για τη βελτίωση της ακαδημαϊκής και της κοινωνικής ζωής του παιδιού.Έτσι το παιδί με τη συμμετοχή του σε αθλητικές δραστηριότητες θα έχει καλές ευκαιρίες για να αναπτύξει και να κατακτήσει το πνεύμα της ευγενούς άμιλλας, της ομαδικότητας και συνεργασίας, του σεβασμού στον αντίπαλο, της πρωτοβουλίας, της ανεξαρτησίας και του απογαλακτισμούαλλά και της αυτοπειθαρχίας, της τήρησης των κανόνων, των ορίων και της ατομικής ευθύνης. Όπως επισημάναμε ήδη, αυτές οι πανανθρώπινες αξίες, αναπτύσσονται , εάν και εφόσον υπάρξει ασφαλές και θετικό περιβάλλον. Αυτό σημαίνει ότι το παιδί δραστηριοποιείται και αθλείται σένα ήρεμο και φιλικό περιβάλλον και ότι ικανότητες και οι ανάγκες του, προσαρμόζονται φυσιολογικά, στις φυσικές, ψυχοκινητικές και ηθικές προκλήσεις που δημιουργεί και «απαιτεί» στην σωστή του διάσταση ο αθλητισμός.
Με άλλα λόγια ο αθλητισμός, δεν αναπτύσσει αυτονοήτως και κατ’ ανάγκη τις θετικές ατομικές και κοινωνικές συμπεριφορές και συνήθειες ενός παιδιού, αν δεν συντρέχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις και συνθήκες.
Για παράδειγμα όταν ένα παιδί αθλείται σε περιβάλλον όπου κυριαρχεί η αντιπαλότητα και επιδιώκεται η νίκη με κάθε τρόπο ως αυτοσκοπός, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος αντί της άμιλλας να καλλιεργηθεί, η επιθετικότητα, η απρεπής αλαζονική και εκτός ορίων συμπεριφορά.
Μία καλή ένδειξη για τους γονείς -όχι πάντως η μοναδική- πως το παιδί τους συμμετέχει σε ένα υγιές αθλητικό περιβάλλον και «περνάει καλά»… είναι ακριβώς η προθυμία, η προσμονή και λαχτάρα του παιδιού να ξαναπάει στην προπόνηση.Γενικά οι υπερβολικές απαιτήσεις, επιδιώξεις και πιέσεις που ασκούνται σε ένα παιδί για νίκες και επιτυχίες σε μικρή ηλικία είναι περισσότερο από βέβαιον, ότι βλάπτουν τόσο την φυσική του κατάσταση όσο και την διαμόρφωση της προσωπικότητάς του.Έτσι ο αθλητισμός χάνει την εκπαιδευτική και αρκετά φορές και την ψυχαγωγική του αξία.
Στα αρνητικά ακόμα καταγράφεται, η πρόωρη εξειδίκευση του παιδιού σε ένα άθλημα σε πολύ μικρή ηλικία, αντί να του δοθούν οι ευκαιρίες για επαφή, γνωριμία και μύηση σε αρκετά σπορ, έτσι ώστε να επιλέξει αυτό που ταιριάζει στις ικανότητές του και στις επιθυμίες του.
Το μεγαλύτερο και συχνότεροωστόσο λάθος στον παιδικό αγωνιστικό αθλητισμό κατά την άποψή μας είναι η πρόωρη και χωρίς όρια πίεση(φυσική, ψυχική, πνευματική) του παιδιού προς την μεγιστοποίηση της αθλητικής του απόδοσης και επίδοσης και αυτό για την εξυπηρέτηση προσωπικών φιλοδοξιών και συμφερόντων(βλέπε πρωτίστως γονείς και προπονητές). Ωστόσο όταν «σπρώχνουμε» το παιδί σε ακραίες καταστάσεις και έντονες πιέσεις, σε μία ηλικιακή φάση όπου δεν έχει ολοκληρωθεί η βιολογική -και όχι μόνον- αναπτυξιακή του διαδικασία τότε «παραμονεύουν» δύο σημαντικοί κίνδυνοι και πρώτα ο κίνδυνος να υπερεκτιμηθεί ή αντιθέτως να υποεκτιμηθεί το ταλέντο και οι μελλοντικές δυνατότητες του παιδιού.Έτσι αρκετές φορές δημιουργούνται τόσες και τέτοιες προσδοκίες ή λανθασμένες αρνητικές, αξιολογήσεις οι οποίες εν τέλει είτε δεν δικαιώνονται είτε διαψεύδονται, εντελώς στην μετεφηβική ηλικία του παιδιού, όπου και κατά κανόνα ολοκληρώνεται η ανάπτυξη και η ωρίμανσή του.Όμως και στη μία περίπτωση (υπερβολικά και ανεκπλήρωτα όνειρα…) και στην άλλη (βιαστική και λανθασμένη υποεκτίμηση…) το αποτέλεσμα μπορεί να αποτυπωθεί με μία και μόνο λέξη:απογοήτευση! με ότι «σημάδια»μπορεί κάτι τέτοιο να αφήσει μελλοντικά στον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά ενός ατόμου όπως λ. χ.πρόωρος αποπροσανατολισμός και αλαζονεία κ.τ.λ.Ο δεύτερος κίνδυνος έχει να κάνει με αυτό που στην τρέχουσα αθλητική γλώσσα περιγράφεται ως «κάψιμο του αθλητή» λόγω ακριβώς των πολλών συνεχόμενων και σε μεγάλη διάρκεια προπονήσεων, αλλά και τονμεγάλο αριθμό σε μικρό χρονικό διάστημα αθλητικών αγώνων, χωρίς την μεσολάβηση, της επιβαλλόμενηςενεργητικής και παθητικής ξεκούρασης .
Προφανώς δε, εύκολα μπορεί να κατανοήσει κανείς, ότι αυτός ο κίνδυνος είναι πολύ μεγαλύτερος και συχνότερος στον αγωνιστικό αθλητισμό στην παιδική ηλικία, αφού τα παιδιά «σπρώχνονται», όπως ήδη επισημάναμε, προς τη μεγιστοποίηση της αθλητικής του επίδοσης - απόδοσης ανεπίκαιρα και με τρόπους, μεθόδους και μέσα πολύ πιο πέρα και πάνω από τα όρια «σωματικά και ιδίως ψυχικά» και τις δυνατότητες που επιβάλλει η ηλικιακή αναπτυξιακή του φάση.
Μία ακόμα κρίσιμη παράμετρος που πρέπει να ξέρουμε είναι πως αρκετά παιδιά δεν συμβαδίζει η βιολογική του ανάπτυξη (και των επί μέρους οργανικών του συστημάτων) με την ημερολογιακή του ηλικία.
Ως εκ τούτου είναι πολύ σημαντικό και φρόνιμοένα: Να μην «δοξάζουμε» υπερβολικά ένα παιδί που ξεχωρίζει, φουσκώνοντάς τουτα μυαλά, αλλά και να μην βιαζόμαστε για την αξιοποίησή του, προκειμένου να εξυπηρετηθούν προσωπικές στρατηγικές, μικροσυμφέροντα και μικροφιλοδοξίες,δύο: να μην σπεύδουμε να αξιολογήσουμε βιαστικά είτε υπερβολικά, είτενα απορρίψουμε ένα παιδί (με το γνωστό : «δεν κάνει» Άλλωστε είναι απολύτως βέβαιον ότι η πορεία προς την επιτυχία πρέπει να συνοδεύεται με ένα συνδυασμό από αξιολογικά στοιχεία όπως λ. χ. η θέληση, η αφοσίωση, αυτοπειθαρχία, η συνεχής και σκληρή δουλειά,οι ψυχοπνευματικές του δυνατότητες ακόμα και η συγκυρία, μαζί Βεβαίως με τις ικανότητες και δεξιότητες του παιδιού. Με άλλα λόγια δηλαδή ενώ το ταλέντο ασφαλώς είναι προαπαιτούμενο, δεν είναι και αυτονόητο ότι ένα ταλαντούχο παιδί -σε μικρή ιδίως ηλικία θα φτάσει στην κορυφή και την επιτυχία.
Τελικά δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ ότι ο αθλητισμός πριν και πάνω από όλα στοχεύει στο να πλάθει χαρακτήρες να «κτίζει» καλύτερους ανθρώπους και συνακολούθα να γεννά νικητές.Για αυτό ούτε υποβαθμίζουμε και πολύ περισσότερο ούτε παραβλέπουμε τις ηθικές και ψυχοσωματικές αρχές, αξίες και κανόνες κατά την αθλητική ενασχόληση των μικρών παιδιών.Ταυτόχρονα όμως να συμμεριζόμαστε και να ενθαρρύνουμε το όνειρο που το κάθε παιδί κρύβει στο μαξιλάρι του.Έτσι στην καθοδήγηση της αθλητικής δραστηριότητας ενός παιδιού πρέπει να υπάρχουν εκείνη η ιδιαίτερη και τόσο αναγκαία ισορροπία ανάμεσα στην προσπάθεια και το αποτέλεσμα.Οι αρχές,η φιλοσοφία,η γνώση, η συμμετοχή, η αδιάκοπη μάχη,η υπομονή,η επιμονή, όλα στοιχεία απαραίτητα για να φτάσει το παιδί στο λιμάνι της επιτυχίας!Δεν πρέπει να συμβεί το ένα δίχως το άλλο και για να τα πούμε πιο ποιητικά πρέπει να συνδυάζει το ταξίδι με τον προορισμό.
Αμέτρητες ημέρες δουλειάς και προσπάθειας σε όλα.Μεταξύ των άλλων και στην ίδια την φιλοσοφία της νίκης, είναι το μονοπάτι που θέλουμε να ταξιδέψουν τα μικρά παιδιά.Ένα σημαντικό κομμάτι της αθλητικής εκπαίδευσης είναι να μάθουν να πολεμάνε, να έχουν πίστη, να μην τα παρατάνε ποτέ.Φτάνει το μονοπάτι αυτό να μην είναι το μοναδικό που βάζουμε τα παιδιά να βλέπουν και να βαδίζουν…, άλλα όλους τους δρόμους με τα απαραίτητα συστατικά στη σωστή σειρά και στη σωστή δόση.
Συνοψίζοντας, ο αγωνιστικός αθλητισμός στην παιδική ηλικία πρέπει να στοχεύει πρωτίστως την ολιστική ανάπτυξη του παιδιού,δηλαδή τη σωματική, την πνευματική,την συναισθηματική, την κοινωνική και την ηθική καλλιέργεια της προσωπικότητάς του.
Από τα προπονητικά προγράμματα δεν πρέπει να λείπει ο ψυχαγωγικός χαρακτήρας.Τα παιδία δεν είναι μηχανή παραγωγής έργου, αλλά υπό διαμόρφωση και εξέλιξη χαρακτήρες, συμπεριφορές,«συνήθειες» και εν τέλει προσωπικότητες. Κατά συνέπεια πρέπει -μέσω της άθλησης- να δίνονται ευκαιρίες για πρωτοβουλία, ανεξαρτησία και λήψη αποφάσεων, αλλά ταυτόχρονα και τήρησης των κανόνων, των ορίων, του αλληλοσεβασμού και της αυτοπειθαρχίας. Η προστασία και η βελτίωση της σωματικής και ψυχικής υγείας του παιδιού απαιτείται να είναι καθημερινή φροντίδα για κάθε προπονητή και γονέα. Σαφώς και αποτελεί προτεραιότητα σε σχέση με την απόδοση - επίδοση χωρίς πάντως αυτό να σημαίνει ότι το πάθος, η θέληση, προσπάθεια, για τη νίκη, την επιτυχία, δεν πρέπει και δεν μπορεί να είναι και θεμιτή και επιθυμητή και να βρίσκεται στο στόχαστρο των επιδιώξεών και του παιδιού και του προπονητή, αλλά -και γιατί όχι- του γονέα.Αρκεί ξαναλέμε αυτό να μην «καταντάει» αυτοσκοπός και επιδίωξη με κάθε τίμημα και με όλα-θεμιτά και αθέμιτα-«μέσα» και τρόπους.Στον αθλητισμό όπως άλλωστε και στη ζωή «ο σκοπός δεν αγιάζει πάντα τα μέσα»…
Για κατακλείδα, ας μας επιτραπεί να απευθυνθούμεστα παιδιά με τα λόγια του σπουδαίου Ν. Καζαντζάκη, τα οποία πιστεύουμε πως εκφράζουν πολύ εύστοχα,απλά και συνοπτικά το νόημα και το μήνυμα της σημερινής μας παρέμβασης:
«φτάσε όπου δεν μπορείς παιδί μου
μην ντραπείς αν αγωνίστηκες καλά,και έχασες
να ντραπείς αν αγωνίστηκες κακά και κέρδισες»
Διονύσης Διατσίγκος
Θεόδωρος Ντεβες
