Την Παναγία την Πορτοκαλούσα γιορτάζει η πόλη του Άργους στο παλαιό Μοναστήρι της Κατακεκρυμμένης

Την Τρίτη 21 Νοεμβρίου 2023, εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου στα Άγια των Αγίων, εορτάζει το Μητροπολιτικό Παρεκκλήσιο της Παναγίας της Κατακεκρυμμένης στο Άργος.

Το παλαιό Μοναστήρι Της Παναγίας της Κατακεκρυμμένης ή Πορτοκαλούσας στο Άργος πανηγυρίζει μεγαλοπρεπώς τη μεγάλη Θεομητορική εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου .

Την παραμονή της εορτής 20 Νοεμβρίου τελέσθηκε Μέγας Αρχιερατικός Εσπερινός χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Αργολίδας Νεκταρίου ο οποίος κήρυξε και τον θείο λόγο. Ακολούθησε Ιερά Αγρυπνία προς τιμή της Παναγίας . Το πανέμορφο αυτό προσκύνημα βρίσκεται κάτω από το κάστρο Λάρισα του Άργους και είναι ένα από τα ομορφότερα προσκυνήματα της περιοχής αλλά και ολόκληρης της Αργολίδας.

Η Κατακεκρυμένη, είναι κολλημένη στην ανατολική πλευρά της Λάρισας και βρίσκεται σχεδόν στη μέση απ’ όπου ξεκινάει και απλώνεται η όμορφη πολιτεία του Άργους.

Στο κέντρο του συγκροτήματος είναι χτισμένη η εκκλησία – προς τιμή των εισοδίων – της Παναγίας, που αποτελούσε παλιά το Καθολικό της Μονής. Εκτός από την κεντρική αυτή εκκλησία υπάρχουν και τα παρεκκλήσια του Ευαγγελισμού και του Αγίου Θεοδοσίου, που είναι πολύ κατανυκτικά.

Το μοναστήρι αυτό της Κατακεκρυμένης, ήταν -όπως φαίνεται- πολύ παλαιό και βρισκότανε σε μεγάλη πνευματική και οικονομική άνθηση. Δεν άντεξε όμως κάτω από την καταστρεπτική μανία του χρόνου, των αλλεπάλληλων σεισμών και άλλων συμφορών που ξεσπούσαν κατά καιρούς εναντίον του.

Η Μονή της Κατακεκρυμένης ανάγεται οπωσδήποτε στον 8ον αιώνα ή και ακόμη παλαιότερα. Πρώτη γραπτή μαρτυρία για το ιστορικό αυτό μοναστήρι, έχουμε από τα 850 μέχρι 900 μ.Χ.

Πρόκειται για μια σύντομη αφήγηση του Αγίου Μητροπολίτου Κορίνθου Παύλου, που ήταν αδελφός του Αγίου Πέτρου, Μητροπολίτη του Άργους.

Η μονή ονομάσθηκε Κατακεκρυμένη, από μια βαθειά κρύπτη, που βρίσκεται μέσα στο βράχο και ακριβώς κάτω από τον Ναό, και μέσα σ’ αυτήν την κρύπτη βρέθηκε η παλαιά θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, εξ αιτίας της οποίας, φαίνεται, ιδρύθηκε το Μοναστήρι.

Υπάρχει και μια δεύτερη γραπτή μαρτυρία, νεώτερη βέβαια, του 1715. Αναφέρεται σε κάποιο χρονικό ενός Ελληνορουμάνου Κων/νου, που ακολούθησε τότε σαν απεσταλμένος της Βλαχίας, τον Τούρκο πασά Ναζίτ Νταμάτ Αλή, στην εκστρατεία του εναντίον των Φραγκοενετών του Μωρία. 

Ο Κων/νος λοιπόν αυτός, κρατούσε ημερολόγιο σε όλο το διάστημα της εκστρατείας και βάσει αυτού έγραψε κατόπιν το χρονικό του. Μέσα α’ αυτό γράφει με απλότητα τις εντυπώσεις του για όλα τα μέρη που είδε. Ιδιαίτερη εντύπωση του έκανε η πόλη του Αργους και εκφράζεται γι’ αυτήν με πολύ επαινετικά λόγια, την οποίαν ονομάζει “πόλιν ωραίαν”!. Εθαύμασε την ομορφιά της γενικά και κυρίως τις πολλές και ωραίες εκκλησίες της και τα ιστορικά μοναστήρια της, που υπήρχαν στη γύρω περιοχή. 

Ακριβώς σ’ αυτό το σημείο μιλάει και για το μοναστήρι και βρισκότανε σε πνευματική και οικονομική άνθηση. Και αυτά μεν όσον αφορά τις ιστορικές πηγές που μιλάνε για την Παναγία την Κατακεκρυμένη.

Η λειτουργία του δεν ήταν όμως συνεχής. Διεκόπτετο κατά περιόδους, ανάλογα με την πίεση των περιστάσεων, και ορισμένες φορές μετετράπη σε ανδρικό μοναστήρι, όπως φαίνεται από ονόματα μοναχών και ηγουμένων που αναγράφονται σε μερικά έγγραφα. Όταν έγινε η πρώτη Ελληνική κυβέρνηση, οργάνωσε στο μοναστήρι της Κατακεκρυμένης το πρώτο εθνικό νομισματοκοπείο, του ελεύθερου Ελληνικού κράτους.

Η Κατακεκρυμένη ήταν η Μονή μετανοίας του Παλαιών Πατρών Γερμανού. Το βέβαιο όμως είναι, ότι ο Παλαιών Πατρών Γερμανός χειροτονήθηκε διάκονος στο μοναστήρι της Κατακεκρυμένης και μάλιστα από τον επίσκοπο Αργοναυπλίας Ιάκωβο, που ήταν και θείος του.

Τα παλιά χρόνια, συνήθιζαν να εκκλησιάζονται στο πανηγύρι της Κατακεκρυμένης, οι νιόπαντροι και οι αρραβωνιασμένοι με τους οικείους και με τους συγγενείς τους. Στο τέλος της λειτουργίας πετούσαν σ’ αυτούς πορτοκάλια -από τα πλούσια και εκλεκτά του Αργείτικου κάμπου-, για να είναι η ζωή τους ρόδινη. Από το έθιμο αυτό, που ξεχάστηκε βέβαια σιγά-σιγά και δεν γίνεται σήμερα, η Παναγία η Κατακεκρυμένη, λέγεται και “Παναγία Πορτοκαλούσα” και έτσι την ξέρει ο πολύς κόσμος και μάλιστα οι παλαιότεροι.