Ναύπλιο 1833: Μουσουλμάνοι στην υπηρεσια του Ελληνικού κράτους

Άρθρο του Τόλη Κοΐνη

Τον ανακάλυψα στις σελίδες του βιβλίου της Αγγελικής Μάρκου «Το Ναύπλιο το 19ο αιώνα», ένα πάρα πολύ χρήσιμο βοήθημα για τη μελέτη της τοπικής ιστορίας (έκδοση της Αργολικής Αρχειακής Βιβλιοθήκης).

Το όνομά του ΣουλεϋμάνΝουρή. Τον διόρισε η Αντιβασιλεία δικαστή στην ελεύθερη Ελλάδα. Θεωρήθηκε μεγάλη πρόκληση. Τόσοι και τόσοι είχαν δώσει το αίμα τους για να ελευθερωθεί η Ελλάδα και οι Βαυαροί προσλάμβαναν έναν Μουσουλμάνο από την Αίγυπτο για να δικάζει!!! Την ίδια στιγμή που η Αντιβασιλεία απέλυε από το στρατό εκείνους που είχαν διαπρέψει στα πεδία των μαχών, προσλάμβανε αυτόν τον «περίεργο» και μάλιστα για δικαστή.

Ψάχνοντας βρήκα λεπτομέρειες για αυτόν τον ΣουλεϋμάνΝουρή. Ήταν Κύπριος. Η οικογένειά του άλλοτε εμφανιζόταν σαν Μουσουλμανική άλλοτε σαν Χριστιανική. Αυτό δεν τον εμπόδισε να σπουδάσει στην Πατμιάδα σχολή και να προσληφθεί ως γραμματέας του Αρχιεπισκόπου Κύπρου. Όταν κηρύχτηκε η Ελληνική Επανάσταση συνελήφθη. Δεν απαγχονίστηκε σαν τον Αρχιεπίσκοπο – Εθνομάρτυρα Κυπριανό. Προτίμησε να εξισλαμιστεί. Άλλαξε το όνομά του από Σολομών Νικολαΐδης σε ΣουλεϋμάνΝουρή. Από την Κύπρο πήγε στην Αίγυπτο. Προσλήφτηκε από τον Χεδίβη της Αιγύπτου ΜωχάμετΆλη. Τα χρόνια που τα Αιγυπτιακά στρατεύματα λεηλατούσαν την Πελοπόννησο, αυτός υπηρετούσε τους κατακτητές στην Αλεξάνδρεια.

Μόλις υπογράφτηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις η ελευθερία της Ελλάδας, ήρθε στο Ναύπλιο. Και όταν η Αντιβασιλεία άρχισε να διαλύει το κράτος που είχε οργανώσει ο Καποδίστριας, τότε τον έκαναν δικαστή. Υπηρέτησε ως Πρόεδρος Πρωτοδικών στο Ναύπλιο, Μεσολόγγι, Αθήνα. Το 1844 μετά την Επανάσταση και τη ψήφιση του Συντάγματος απολύθηκε ως ετερόχθων και εγκαταστάθηκε στην Ερμούπολη όπου εργαζόταν ως δικηγόρος.

Δεν ήταν ο μόνος Μουσουλμάνος που προσέλαβε σα Δημόσιο Υπάλληλο η Αντιβασιλεία. Δυο άλλοι μπήκαν στη μισθοδοσία του Ελληνικού Δημοσίου στο Ναύπλιο του 1833. Ο ΤουρκαλβανόςΧασάνΑρναούτ και ένας Αλγερινός βοηθός του. Αντικατέστησαν τον Γάλλο δήμιο που είχε έρθει με τη γκιλοτίνα μαζί. Είχαν συλληφθεί για ληστείες και πειρατείες. Τους χάρισαν τη ζωή, με αντάλλαγμα να κάνουν τη δουλειά του δήμιου.

Κάποια στιγμή πήραν και «επίδομα εκμάθησης». Ναι, οι σοφοί Αντιβασιλιάδες τους έδωσαν 10 δραχμές επί πλέον του μισθού για να εξασκούνται και να «σαπουνίζουν» τα σκοινιά της λαιμητόμου. Γιατί σε κάποια εκτέλεση δεν κόπηκε απευθείας το κεφάλι του κατάδικου και τρομοκρατήθηκαν.

Και αυτοί κάποια στιγμή απολύθηκαν. Δεν πρόλαβαν να απομακρυνθούν από το Ναύπλιο. Βρέθηκαν σκοτωμένοι.

Μουσουλμάνοι αναφέρονται και άλλοι στις απογραφές της δεκαετίας του 1830 στο Ναύπλιο. Ένας δερβίσης συνοικούσε με τον Νικηταρά (στην πλατεία Συντάγματος) και ένας πρώην Κατής (=δικαστής) στο σπίτι του Σέκερη. Αναφέρεται δε και η επιστροφή του ΤουρκοναυπλιώτηΓιουσούφ μπέη την εποχή του Καποδίστρια ως μεταφραστή Οθωμανικών κειμένων (γινόντουσαν απίθανες κλεψιές με οικόπεδα που είχαν ή δεν είχαν πουληθεί από Οθωμανούς σε Έλληνες).

Υπήρξαν, και στο Ναύπλιο και στη γύρω περιοχή, Τούρκοι που βαφτίστηκαν Χριστιανοί ή Οθωμανίδες που παντρεύτηκαν Έλληνες και παρέμειναν.

Στη φωτό, έβαλα το περίφημο «σπίτι του Αγά» ήταν ακριβώς πάνω στη στροφή του Ξενία. Ποιού Αγά; Δεν γνωρίζουμε. Πάντως πρέπει να είχε απίθανη θέα!!! Γκρεμίστηκε για να φτιαχτεί ο δρόμος.