Είναι ένα από τα δύο κάστρα που διαφύλατταν τον στρατηγικό Όρμο του Ναυαρίνου (ή Ναβαρίνου), γνωστό και ως Κόλπο της Πύλου.
Το Νιόκαστρο βρίσκεται στη νότια είσοδο του κόλπου, ενώ η βόρεια είσοδός του φυλασσόταν από το Παλαιόκαστρο Ναυαρίνου, μεσαιωνικό φρούριο του 13ου αιώνα, το οποίο κατασκευάσθηκε πάνω στο Ακρωτήριο Κορυφάσιο (γνωστό τότε ως Ακρωτήριο του Ζόγκλου) από τους σταυροφόρους του Πριγκιπάτου της Αχαΐας.
Το Νιόκαστρο της Πύλου άρχισε να κτίζεται από τους Οθωμανούς το 1573, λίγο μετά την ήττα τους στη ναυμαχία της Ναυπάκτου. Σκοπός της κατασκευής του ήταν ο έλεγχος της νότιας εισόδου στον όρμο του Ναβαρίνου, αφού πλέον η βόρεια πρόσβαση (Στενό Συκιάς ή Φάλτσα Μπούκα) και το εκεί λιμάνι, στη λιμνοθάλασσα της περιοχής Διβάρι ή Ριβάρι, δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν λόγω προσχώσεων.
Το Νιόκαστρο της Πύλου άρχισε να κτίζεται από τους Οθωμανούς το 1573, λίγο μετά την ήττα τους στη ναυμαχία της Ναυπάκτου. Σκοπός της κατασκευής του ήταν ο έλεγχος της νότιας εισόδου στον όρμο του Ναβαρίνου, αφού πλέον η βόρεια πρόσβαση (Στενό Συκιάς ή Φάλτσα Μπούκα) και το εκεί λιμάνι, στη λιμνοθάλασσα της περιοχής Διβάρι ή Ριβάρι, δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν λόγω προσχώσεων.
Ονομάστηκε Νιόκαστρο σε αντιδιαστολή με το προγενέστερο φρούριο του Κυρυφασίου (Παλιόκαστρο ή Παλιό Ναβαρίνο), που ήλεγχε τη βόρεια είσοδο και το παλιό λιμάνι.
