Όπως κάθε χρόνο τέτοια μέρα 20 Μαιου,έγινε και φέτος επίσκεψη –προσκύνημα στον τόπο της ιστορικής μάχης στο Μανιάκι.Ηταν η ίδια ημέρα πρίν 199 χρόνια όταν στο ύψωμα αγωνίσθηκαν και θυσιάστηκαν για την Ελευθερία εξιακόσιοι περίπου Έλληνες υπό τον Παπαφλέσσα.
Μεταξύ αυτών ήταν και άνδρες της επαρχίας Ναυπλίου .
Είχε προηγηθεί διαταγή του Εκτελεστικού για στράτευση 13350 ανδρών, από όλες τις τότε ελεύθερες επαρχίες ,όπου όριζε τον αριθμό στρατιωτών από την κάθε μία και όριζε αρχηγό τον Παπαφλέσσα. Οι εμφύλιες διαμάχες ειχαν αρνητικό αποτέλεσμα στην στράτευση η οποία φαίνεται τελικά ότι ολοκληρώθηκε μόνο στην επαρχία Ναυπλίου.[Βλ. έγγραφα υπ.αρ.7608/ 18.5.1825 του Εκτελεστικού και 6827 /20.5.1826 του Υπουργείου Πολέμου] .Στρατολογήθηκαν οπλίτες από Δαλαμανάρα 12,Πυργέλα 8,Πασιά 8, Πρίφτανη 6,Χόνικα 12,Μπούτι 3,Άνυφί 12, Άβδήμπεη 8 Λάλουκα 8,Κούτζι 8,Κοφίνι 6,Κατζίγκρι 5,Παναρίτη 4,Πουλακίδα 4,Δενδρά 4,Μάνεσι 2, Δραπανοχώρια 36,Λυγουριό και Άδάμι 34,Μπούγα 12,Τουρνίκι 20,Σαμπάριζα 7,Κιβέρι 7 .
Το Υπουργείο Πολέμου και το Επαρχείο Ναυπλίου όρισαν τον αριθμό στρατεύσιμων και η δημογεροντία του κάθε χωριού υποχρεώθηκε με βάση τον αριθμό να εκδώσει ονομαστικούς κατάλογους στράτευσης οπλιτών και να τους πληρώσει και τα έξοδα αποστολής,ένδυσης,υπόδησης.
Ακολούθησε η συγκέντρωση και η πορεία τους προς τον Μεσσηνιακό κόλπο υπό τον αρχηγό των όπλων της επαρχίας στρατηγό Κωσταντή Κακάνη,ο οποίος ανέλαβε τη υποχρέωση να στρατολογήσει και άλλους από το Άργος.Συνολικά 286 νέοι,ένας γραμματέας και τρείς σημαιοφόροι αναχώρησαν την 9 Μαϊου και έφθασαν μετα από δέκα μέρες πορεία στο στρατόπεδο του Παπαφλέσσα στο Μανιάκι, όπου την επομένη 20 Μαϊου,οι περισσότεροι αμύνθηκαν με αυταπάρνηση στην επίθεση του υπέρμετρα μεγαλύτερου σε αριθμό,συντεταγμένου και εξοπλισμένου εχθρού.
Την 6 Ιουνίου στην εκκλησία του Αγιου Γεωργίου Ναυπλίου τελέστηκε μνημόσυνο εις μνήμη του Γρηγορίου Δικαίου,των αξιωματικών της επαρχίας Κωνσταντή Κακάνη,Ανδριανού Νέζου, Δημήτρη Λιάτα και των άλλων πεσσόντων στην ιστορική μάχη και στην συνέχεια ενα πέπλο λήθης σκέπασε την άγνωστη θυσία των νέων της επαρχίας Ναυπλίου, εκ των οποίων οι 13 ήταν Λυγουριάτες.
Λεπτομέρειες,χείρόγραφα,τεκμήρια της ιστορικής μάχης,καταγράφονται σε εργασία που συμπεριλαμβάνεται στον ΛΒ΄ τόμον τοῦ ἐπιστημονικοῦ της περιοδικοῦ «Πελοποννησιακά» αφιέρωση στα 200 ἐτῶν ἀπό τήν ἔναρξη τοῦ Ἱεροῦ Ἀγῶνος τῆς Ἐθνικῆς Παλιγγενεσίας,που έκδωσε πρόσφατα η Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών .
Στον ίδιο τόμο περιλαμβάνεται και μια ακόμη εργασία που αφορά την θυσία του Επιδαύριου μπουρλοτιέρη Μιχάλη Οικονομόπουλου[Οικονόμου]στην ναυμαχία του Καφηρέα Εύβοιας ,που ήταν καθοριστική για την σωτηρία της Πατρίδος και κατά σύμπτωση έγινε την ιδια ημέρα 20 Μαϊου 1825
Με βάση τα Αρχεια του Κράτους ο Επιδαύριος Μιχάλης Οικονόμου θυσιάστηκε και έγινε πυρανάλωμα του πυρός στην προσπάθειά του να ανατίναξει την κύρια φρεγάτα του τουρκο- αιγυπτιακού στόλου που μετέφερε εκατοντάδες στρατιωτικούς και πολεμοφόδια του εχθρού στην φλεγόμενη τότε Πελοπόννησο.
Ηταν η 20 Μαϊου 1825,μια ιστορική μέρα,σταθμός στον Αγώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας,όπου σε δύο διαφορετικούς τόπους της ελληνικής επικράτειας,έλαβαν μέρος δύο αποφασιστικής σημασίας μάχες .Και στις δυο αυτές μάχες αγωνίσθηκαν,θυσιάσθηκαν προπαππούδες μας από την επαρχία Ναυπλίου,και ιδιαίτερα από το Λυγουριό και την Επίδαυρο,όπως αποδεικνύεται [δυστυχώς μόνο ] στα τεκμήρια των Γενικών Αρχείων του Κράτους.
Δεκάδες έγγραφα,διαταγές,εντολές,αποφάσεις,πρωτογενείς και αυθεντικές πηγές που σώζονται στα Αρχεία αυτά,συγκροτούν και περιγράφουν αναλυτικά με ονόματα την ροή των δύο αυτών ιστορικών γεγονότων, σε δύο διαφορετικούς τόπους,την ίδια ημέρα 20 Μαϊου 1825,που είχαν καταλυτική σημασία στην εξέλιξη του Αγώνα,αλλα και έντονο τοπικό χρώμα.
Ηταν η 20 Μαϊου 1825,μια ιστορική μέρα,σταθμός στον Αγώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας,όπου σε δύο διαφορετικούς τόπους της ελληνικής επικράτειας,έλαβαν μέρος δύο αποφασιστικής σημασίας μάχες .Και στις δυο αυτές μάχες αγωνίσθηκαν,θυσιάσθηκαν προπαππούδες μας από την επαρχία Ναυπλίου,και ιδιαίτερα από το Λυγουριό και την Επίδαυρο,όπως αποδεικνύεται [δυστυχώς μόνο ] στα τεκμήρια των Γενικών Αρχείων του Κράτους.
Δεκάδες έγγραφα,διαταγές,εντολές,αποφάσεις,πρωτογενείς και αυθεντικές πηγές που σώζονται στα Αρχεία αυτά,συγκροτούν και περιγράφουν αναλυτικά με ονόματα την ροή των δύο αυτών ιστορικών γεγονότων, σε δύο διαφορετικούς τόπους,την ίδια ημέρα 20 Μαϊου 1825,που είχαν καταλυτική σημασία στην εξέλιξη του Αγώνα,αλλα και έντονο τοπικό χρώμα.
