Πολυκράτης: Ο στρατηγός, ναύαρχος και αρχιερέας της Κύπρου από το Άργος

Πολιτικός και στρατιωτικός, γιος του Μνασιάδα και μέλος μιας από τις πιο ονομαστές οικογένειες του Άργους. Πιθανότατα υπήρξε συνεργάτης του Κλεομένη του Γ’, του γνωστού Σπαρτιάτη βασιλιά. 

Μετά την ήττα από τον Μακεδόνα βασιλιά Αντίγονο Γ’ Δώσωνα, στη μάχη της Σελλασίας (222 π.Χ.), ο Κλεομένης κατέφυγε στην Αίγυπτο, όπου αυτοκτόνησε το 219 π.Χ., μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα να ανατρέψει τον βασιλιά Πτολεμαίο Δ’.

 
Ο Πολυκράτης ακολούθησε τον Κλεομένη στην Αίγυπτο, αλλά αυτός κατάφερε να διαπρέψει στα στρατιωτικά και την πολιτική, υπηρετώντας τους Πτολεμαίους για πάνω από τριάντα χρόνια.

 Συγκεκριμένα, ακολούθησε τον Πτολεμαίο Δ’ τον Φιλοπάτορα στην εκστρατεία εναντίον του Αντίοχου Γ’ (217 π.Χ.) Στην Αίγυπτο νυμφεύθηκε την Ζευξώ από την Κυρήνη, με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά (τρεις κόρες και έναν υιό), όπως αναφέρεται σε επιγραφή που βρέθηκε στην Παλαίπαφο της Κύπρου. 

Ο Πολυκράτης διετέλεσε στρατηγός, ναύαρχος και αρχιερέας στην Κύπρο (203-196 π.Χ.), αφού ορίστηκε στη θέση αυτή από τους Πτολεμαίους ως ανταμοιβή για τη γενναιότητά του και τις ικανότητές του.

Σύμφωνα με όσα γράφει ο Πολύβιος ο Μεγαλοπολίτης στην «Ἱστορία» του, ο Πολυκράτης κυβέρνησε την Κύπρο με ικανότητα και συνετή οικονομική πολιτική, ώστε, όταν παρέδωσε τη διοίκηση της Κύπρου (197 π.Χ.) στον επόμενο διοικητή της, έφερε μαζί του στην Αίγυπτο ένα μεγάλο χρηματικό ποσόν, που το πρόσφερε στον νεαρό Πτολεμαίο Ε’.

 
Στην πορεία των ετών ο χαρακτήρας του άλλαξε επί τα χείρω και ο Πολύβιος αναφέρει ότι ζούσε τρυφηλά ιαι συνωμοτικά, επηρεάζοντας αρνητικά τα νεαρότερα μέλη της δυναστείας των Πτολεμαίων. 

Ο Πολυκράτης νίκησε στα Παναθήναια (190/189 π.Χ.) και αναφέρεται ως ευεργέτης του ιερού στη Δήλο. 

Οι κόρες του είχαν επίσης νικήσει στα Παναθήναια, στις ιπποδρομίες. Ο γιός του -ο οποίος ονομαζόταν επίσης Πολυκράτης- υπηρέτησε ομοίως τους Πτολεμαίους και ανέλαβε ομοίως σημαντικά αξιώματα.

Γιώργος Στείρης

Καθηγητής Φιλοσοφίας ΕΚΠΑ