Ο θρυλικός αυτός θεατρικός οργανισμός ιδρύθηκε με βασιλικό διάταγμα του Λουδοβίκου ΙΔ΄ το 1680 με τη συγχώνευση του θιάσου του Μολιέρου με τον θίασο του θεάτρου της Βουργουνδίας (hôtel de Bourgogne). Ο όρος Comédie Française αναφέρεται αφενός μεν στον διάσημο θίασο, αφετέρου δε στο θέατρο που στεγάζεται στο Παλαί Ρουαγιάλ.
Πρόκειται για ένα πολιτιστικό ίδρυμα γνωστό και ως Οικία του Μολιέρου (La Maison de Molière), που δημιουργήθηκε προς τιμήν του εμβληματικού θεατρικού δημιουργού ο οποίος, αν και είχε πεθάνει επτά χρόνια πριν ο θίασός του γίνει γνωστός ως Comédie Française , θεωρείται ως «πάτρωνας» του ιδρύματος. Η πολυθρόνα μάλιστα στην οποία κατέρρευσε ο Μολιέρος κατά τη διάρκεια παράστασης του έργου ο “Κατά φαντασίαν ασθενής” είναι σε περίοπτη θέση στην είσοδο του θεάτρου, στα εισιτήρια.
Η Comédie-Française
Αφορμή για την επίσκεψή μας στον θρυλικό αυτό πολιτιστικό οργανισμό στάθηκε η νέα του κάθοδος -μετά τη θριαμβευτική υποδοχή της παράστασης “Ηλέκτρα / Ορέστης” σε σκηνοθεσία Ίβο βαν Χόβε το 2019– στην Επίδαυρο, αυτήν τη φορά σε συνεργασία με τον πολυσυζητημένο Πορτογάλο σκηνοθέτη Τιάγκο Ροντρίγκες, νέο διευθυντή του Φεστιβάλ της Αβινιόν, ο οποίος μάλιστα, το περασμένο φθινόπωρο παρουσίασε στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση την εξαιρετική παράσταση «Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες».
Καρπός της συνεργασίας αυτής αποτελεί η παράσταση “Hecuba, not Hecuba” που θα παρουσιαστεί στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου στις 26 και 27 Ιουλίου.
Η Εκάβη του Τιάγκο Ροντρίγκες από την Comédie Française
Στην παράσταση αυτή ο Τιάγκο Ροντρίγκες καταπιάνεται με την ιστορία της Εκάβης. Και όπως γίνεται πάντα στο χαρακτηριστικό του ιδίωμα, συμπλέκει το δράμα ενός αρχαίου με αυτό ενός σύγχρονου ήρωα στον ίδιο διαχρονικό καμβά: η κατά Ροντρίγκες Εκάβη είναι παράλληλα η Τρωαδίτισσα βασίλισσα του μύθου, όσο και μια γυναίκα σημερινή, ηθοποιός και μητέρα.
Η ομάδα των Ελλήνων δημοσιογράφων που θα παρακολουθούσαμε την πρόβα του έργου, ανεβαίνουμε τα σκαλιά του θεάτρου και φτάνουμε στην κεντρική αίθουσα της Comédie Française, μία αίθουσα που σου κόβει την ανάσα με την κλασική αισθητική και την επιβλητικότητά της. Παρακολουθούμε ένα τρίωρο πρόβας και εκεί όλα όσα έχουμε διαβάσει από το δελτίο Τύπου της παράστασης αποκρυπτογραφήθηκαν. Με μία μικρή δυσκολία βέβαια, καθώς η παράσταση είναι στα γαλλικά και στο Παρίσι δεν είχαμε την πολυτέλεια των αγγλικών υπερτίτλων.
Στη σκηνή δεσπόζει ένα επιβλητικό άγαλμα σκύλου και δίπλα, σ΄ ένα μακρύ ορθογώνιο τραπέζι οι ηθοποιοί της παράστασης υποδυόμενοι τους διπλούς τους ρόλους κάνουν πρόβες στην Εκάβη του Ευριπίδη.
Ο μύθος της τραγωδίας συναντάει όμως σπαρακτικά την οικεία πραγματικότητα της πρωταγωνίστριας, της ηθοποιού που υποδύεται την Εκάβη, μητέρας ενός εφήβου στο φάσμα του αυτισμού, ο οποίος έχει υποστεί κακοποίηση από το προσωπικό του ιδρύματος όπου τον έχει εμπιστευτεί. Καθώς οι ιθύνοντες προσπαθούν να συγκαλύψουν την υπόθεση, αποφασίζει να τη δημοσιοποιήσει στον Τύπο. Στις πρόβες για την παράσταση παρεμβάλλεται με αμφίσημο τρόπο η δικαστική έρευνα. Σε ένα ιδιόμορφο, μεταιχμιακό σκηνικό, οι δύο αυτοί κόσμοι έρχονται σε αντιπαράθεση σε μια μείξη του μυθικού με το πραγματικό, μιας παράστασης θεάτρου και μιας δικαστικής παράστασης τη δικαιοσύνη που συγκλονίζει.
Φωτογραφία από τις πρόβες του έργου Hecuba, not Hecuba, Αίθουσα Richelieu, Ioύνιος 2024, Christophe Raynaud de Lage για την Comédie Française και το Φεστιβάλ της Avignon.