Συνέντευξη στο efsyn.gr: Δέσποινα Γκάτζιου - Τάκης Πασσαλής, μέλη του συλλόγου κατοίκων της παλιάς πόλης Ναυπλίου
To Ναύπλιο είναι μια από τις ιστορικότερες και ομορφότερες πόλεις της Ελλάδας. Αυτή η πόλη-μνημείο ακόμα και σήμερα διατηρεί τη γοητεία της, με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και το πλήθος των ιστορικών σημείων της.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια το πλήθος των επισκεπτών που δέχεται και η εικόνα του ιστορικού της κέντρου οδηγούν πολλούς να μιλούν για ένα «τουριστικό λούνα παρκ» που χάνει ραγδαία τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του. Τα κτίρια παραμένουν στο ιστορικό κέντρο, ωστόσο αυτό αδειάζει από τους μόνιμους κατοίκους του, που από μερικές χιλιάδες απέμειναν μόνο μερικές δεκάδες - ωστόσο είναι αποφασισμένοι να αμυνθούν στο κύμα υπερτουρισμού που σκάει κυριολεκτικά στις αυλές τους.
Υστερα από πολλές συζητήσεις από το Πάσχα του 2023, συνδημότες που μοιράζονται ίδια προβλήματα και ανησυχίες αποφάσισαν να φτιάξουν έναν σύλλογο για να έχουν, όπως μας εξηγούν, «καλύτερη δυνατότητα παρέμβασης απέναντι σε μια κατάσταση που έχει γίνει καθεστώς και συντηρείται εδώ και χρόνια στον δήμο και στη γενικότερη διοίκηση της πόλης (Αστυνομία, Αρχαιολογία, Περιφέρεια κ.λπ.)», επιδιώκοντας «γενικότερα υποστήριξη από φίλους, οργανώσεις, ιδρύματα ανά την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό». Μιλάμε με τη Δέσποινα Γκάτζιου και τον Τάκη Πασσαλή, μέλη κι οι δυο τους της προσωρινής διοικούσας επιτροπής του συλλόγου.
● Το Ναύπλιο για εμάς τους επισκέπτες φαντάζει ο ιδανικός ρομαντικός προορισμός. Πώς είναι η καθημερινότητα για εσάς τους μόνιμους κατοίκους της παλιάς πόλης;
Η Παλιά Πόλη το 1840 στην ακμή της είχε 10.000 κατοίκους, σήμερα ζήτημα είναι να έχει 100. Ομως είναι ένα οικονομικό χρυσωρυχείο. Η νέα πόλη έχει 13.000 άτομα πληθυσμό. Πάγιο αίτημα όλων των παρελθουσών δημοτικών αρχών ήταν να αρθούν οι περιορισμοί στις χρήσεις γης και να ανοίγουν παντού καφετέριες και εστιατόρια. Το προεδρικό διάταγμα της 30/12/1988 έθετε ειδικούς όρους και περιορισμούς δόμησης στο παραδοσιακό τμήμα και έθετε τους κανόνες βάσει των οποίων θα δίνονταν οι άδειες λειτουργίας επιχειρήσεων εστίασης, διασκέδασης κ.λπ.
Οι κανόνες αυτοί όμως δεν εφαρμόστηκαν ή εφαρμόστηκαν πλημμελώς, με αποτέλεσμα τη μετατροπή του ιστορικού κέντρου σε ένα μεγάλο πολυκατάστημα με πανσιόν, καφετέριες-μπαρ, κατάσταση η οποία δυστυχώς χρόνο με τον χρόνο βαίνει επιδεινούμενη με αρνητικές συνέπειες στην καθημερινότητα όσων επιμένουν να ζήσουν και να λειτουργήσουν στον τόπο τους. Ποτέ δεν μελετήθηκε πώς μπορεί να λειτουργήσει ιδανικά η Παλιά Πόλη του Ναυπλίου, όπως έχουν κάνει άλλοι σύγχρονοι δήμοι στο εξωτερικό, ποτέ δεν υπήρξε μια ολική αντιμετώπιση των προβλημάτων που υπάρχουν, ποτέ δεν έγινε μια ολοκληρωμένη προσπάθεια επίλυσης των ζητημάτων που αντιμετωπίζει ο τουριστικός πνεύμονας που διατηρεί αυτόν τον τόπο ζωντανό και οικονομικά εύπορο.
Μετατροπή του ιστορικού κέντρου σε ένα μεγάλο πολυκατάστημα με πανσιόν, καφετέριες-μπαρ, κατάσταση η οποία δυστυχώς χρόνο με τον χρόνο βαίνει επιδεινούμενη, με αρνητικές συνέπειες στην καθημερινότητα όσων επιμένουν να ζήσουν και να λειτουργήσουν στον τόπο τους
● Ποια είναι τα προβλήματα που ανακύπτουν;
Τα Σαββατοκύριακα ή τα τριήμερα ή τα βράδια του καλοκαιριού, η Παλιά Πόλη γίνεται ένα απέραντο, χωρίς κανόνες, πάρκινγκ και δεν «ανοίγει μύτη». Πεζόδρομοι, πεζοδρόμια ή γραφικά στενάκια γίνονται δύσβατα λόγω τραπεζοκαθισμάτων που τοποθετούνται έτσι, χωρίς κανόνες ή έλεγχο από τις αρμόδιες αρχές.
Σιγά σιγά –δυστυχώς– η ασυδοσία επεκτείνεται και στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Παλιάς Πόλης, την οποία διαφύλαξε σε μεγάλο βαθμό η αείμνηστη αρχαιολόγος Ευαγγελία Δεΐλάκη, μια γυναίκα που είχε όραμα να διατηρήσει τον ιστορικό χαρακτήρα και δεν φοβήθηκε να τα βάλει με θεούς και δαίμονες.
Ολο και περισσότερα καταστήματα ζητούν και παίρνουν «άδεια επέκτασης ωραρίου μουσικής», αδιαφορώντας αν ενοχλούν τους γείτονες. Μια σειρά εμβληματικά κτίρια έχουν αφεθεί αναξιοποίητα και «σαπίζουν» στην τύχη τους. Καμία δημοτική αρχή δεν εκπόνησε και εφάρμοσε ένα ολιστικό σχέδιο για τη διαφύλαξη, διατήρηση και ανάπτυξη του ιστορικού κέντρου που να παίρνει υπόψη του την τουριστική ανάπτυξη, αλλά και να διαφυλάσσει την καθημερινότητα των κατοίκων του. Εμείς λέμε ναι στην τουριστική ανάπτυξη, αλλά με σχέδιο που δεν θα παραγνωρίζει τον παραδοσιακό χαρακτήρα της πόλης αλλά και την καθημερινότητα των κατοίκων της.
Υστερα από πολλές συζητήσεις από το Πάσχα του 2023, συνδημότες που μοιράζονται ίδια προβλήματα και ανησυχίες αποφάσισαν να φτιάξουν έναν σύλλογο για να έχουν, όπως μας εξηγούν, «καλύτερη δυνατότητα παρέμβασης απέναντι σε μια κατάσταση που έχει γίνει καθεστώς και συντηρείται εδώ και χρόνια στον δήμο και στη γενικότερη διοίκηση της πόλης (Αστυνομία, Αρχαιολογία, Περιφέρεια κ.λπ.)», επιδιώκοντας «γενικότερα υποστήριξη από φίλους, οργανώσεις, ιδρύματα ανά την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό». Μιλάμε με τη Δέσποινα Γκάτζιου και τον Τάκη Πασσαλή, μέλη κι οι δυο τους της προσωρινής διοικούσας επιτροπής του συλλόγου.
● Το Ναύπλιο για εμάς τους επισκέπτες φαντάζει ο ιδανικός ρομαντικός προορισμός. Πώς είναι η καθημερινότητα για εσάς τους μόνιμους κατοίκους της παλιάς πόλης;
Η Παλιά Πόλη το 1840 στην ακμή της είχε 10.000 κατοίκους, σήμερα ζήτημα είναι να έχει 100. Ομως είναι ένα οικονομικό χρυσωρυχείο. Η νέα πόλη έχει 13.000 άτομα πληθυσμό. Πάγιο αίτημα όλων των παρελθουσών δημοτικών αρχών ήταν να αρθούν οι περιορισμοί στις χρήσεις γης και να ανοίγουν παντού καφετέριες και εστιατόρια. Το προεδρικό διάταγμα της 30/12/1988 έθετε ειδικούς όρους και περιορισμούς δόμησης στο παραδοσιακό τμήμα και έθετε τους κανόνες βάσει των οποίων θα δίνονταν οι άδειες λειτουργίας επιχειρήσεων εστίασης, διασκέδασης κ.λπ.
Οι κανόνες αυτοί όμως δεν εφαρμόστηκαν ή εφαρμόστηκαν πλημμελώς, με αποτέλεσμα τη μετατροπή του ιστορικού κέντρου σε ένα μεγάλο πολυκατάστημα με πανσιόν, καφετέριες-μπαρ, κατάσταση η οποία δυστυχώς χρόνο με τον χρόνο βαίνει επιδεινούμενη με αρνητικές συνέπειες στην καθημερινότητα όσων επιμένουν να ζήσουν και να λειτουργήσουν στον τόπο τους. Ποτέ δεν μελετήθηκε πώς μπορεί να λειτουργήσει ιδανικά η Παλιά Πόλη του Ναυπλίου, όπως έχουν κάνει άλλοι σύγχρονοι δήμοι στο εξωτερικό, ποτέ δεν υπήρξε μια ολική αντιμετώπιση των προβλημάτων που υπάρχουν, ποτέ δεν έγινε μια ολοκληρωμένη προσπάθεια επίλυσης των ζητημάτων που αντιμετωπίζει ο τουριστικός πνεύμονας που διατηρεί αυτόν τον τόπο ζωντανό και οικονομικά εύπορο.
Μετατροπή του ιστορικού κέντρου σε ένα μεγάλο πολυκατάστημα με πανσιόν, καφετέριες-μπαρ, κατάσταση η οποία δυστυχώς χρόνο με τον χρόνο βαίνει επιδεινούμενη, με αρνητικές συνέπειες στην καθημερινότητα όσων επιμένουν να ζήσουν και να λειτουργήσουν στον τόπο τους
● Ποια είναι τα προβλήματα που ανακύπτουν;
Τα Σαββατοκύριακα ή τα τριήμερα ή τα βράδια του καλοκαιριού, η Παλιά Πόλη γίνεται ένα απέραντο, χωρίς κανόνες, πάρκινγκ και δεν «ανοίγει μύτη». Πεζόδρομοι, πεζοδρόμια ή γραφικά στενάκια γίνονται δύσβατα λόγω τραπεζοκαθισμάτων που τοποθετούνται έτσι, χωρίς κανόνες ή έλεγχο από τις αρμόδιες αρχές.
Σιγά σιγά –δυστυχώς– η ασυδοσία επεκτείνεται και στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Παλιάς Πόλης, την οποία διαφύλαξε σε μεγάλο βαθμό η αείμνηστη αρχαιολόγος Ευαγγελία Δεΐλάκη, μια γυναίκα που είχε όραμα να διατηρήσει τον ιστορικό χαρακτήρα και δεν φοβήθηκε να τα βάλει με θεούς και δαίμονες.
Ολο και περισσότερα καταστήματα ζητούν και παίρνουν «άδεια επέκτασης ωραρίου μουσικής», αδιαφορώντας αν ενοχλούν τους γείτονες. Μια σειρά εμβληματικά κτίρια έχουν αφεθεί αναξιοποίητα και «σαπίζουν» στην τύχη τους. Καμία δημοτική αρχή δεν εκπόνησε και εφάρμοσε ένα ολιστικό σχέδιο για τη διαφύλαξη, διατήρηση και ανάπτυξη του ιστορικού κέντρου που να παίρνει υπόψη του την τουριστική ανάπτυξη, αλλά και να διαφυλάσσει την καθημερινότητα των κατοίκων του. Εμείς λέμε ναι στην τουριστική ανάπτυξη, αλλά με σχέδιο που δεν θα παραγνωρίζει τον παραδοσιακό χαρακτήρα της πόλης αλλά και την καθημερινότητα των κατοίκων της.
● Μόλις ιδρύσατε έναν σύλλογο. Με ποιον στόχο;
Ο σύλλογός μας ιδρύθηκε με τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος, διότι η χώρα δεν αντέχει άλλου είδους εθνικές καταστροφές τύπου Ελευσίνα, Μύκονος, Σαντορίνη και ούτω καθ' εξής. Η συνεχιζόμενη «γαίας ατίμωσις» που εκραύγαζε ο Πικιώνης πρέπει να σταματήσει εδώ και τώρα! Σε αυτόν τον αγώνα δεσμευόμαστε οι κάτοικοι της Παλιάς Πόλης του Ναυπλίου. Δύο είναι οι άξονες των προβλημάτων σε τουριστικές πόλεις-μνημεία, όπως το Ναύπλιο. Ο ένας είναι η κατάργηση του ιστορικού, πολιτιστικού χαρακτήρα της πόλης εξαιτίας της αθρόας προσέλευσης επισκεπτών, οι οποίοι ελάχιστα ενδιαφέρονται για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πόλης και την αντιμετωπίζουν ως κούφιο σκηνικό για την άνευ όρων εκτόνωσή τους.
Ο δεύτερος άξονας είναι η βιωσιμότητα τέτοιων πόλεων, δεδομένου ότι ούτε υποδομές υπάρχουν για μεγάλο όγκο τουριστών ούτε μπορούν να υπάρξουν, διότι τέτοιου είδους πόλεις-μνημεία είναι πεπερασμένες από τη φύση τους. Για παράδειγμα, το Ναύπλιο, ενώ αντιμετωπίζει τεράστιο πρόβλημα υδροδότησης ακόμα και για τους κατοίκους του, κατασπαταλά τεράστιες ποσότητες νερού για τις ανάγκες των δεκάδων σκαφών καθημερινά καθώς και των υπεράριθμων καταλυμάτων, Airbnb, εστιατορίων και χώρων υγειονομικού ενδιαφέροντος. Ηδη έχουμε ενημερωθεί από τη ΔΕΥΑΝ (δημοτική επιχείρηση υδροδότησης) ότι το νερό της βρύσης δεν είναι πλέον πόσιμο, λόγω υπερκατανάλωσης! Αν τέτοια φαινόμενα δεν συνιστούν το απόλυτο καμπανάκι αφύπνισης, τότε πώς να προχωρήσουμε σε επίλυση προβλημάτων αισθητικού, πολιτιστικού και πνευματικού χαρακτήρα;
Ο σύλλογός μας ιδρύθηκε με τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος, διότι η χώρα δεν αντέχει άλλου είδους εθνικές καταστροφές τύπου Ελευσίνα, Μύκονος, Σαντορίνη και ούτω καθ' εξής. Η συνεχιζόμενη «γαίας ατίμωσις» που εκραύγαζε ο Πικιώνης πρέπει να σταματήσει εδώ και τώρα! Σε αυτόν τον αγώνα δεσμευόμαστε οι κάτοικοι της Παλιάς Πόλης του Ναυπλίου. Δύο είναι οι άξονες των προβλημάτων σε τουριστικές πόλεις-μνημεία, όπως το Ναύπλιο. Ο ένας είναι η κατάργηση του ιστορικού, πολιτιστικού χαρακτήρα της πόλης εξαιτίας της αθρόας προσέλευσης επισκεπτών, οι οποίοι ελάχιστα ενδιαφέρονται για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πόλης και την αντιμετωπίζουν ως κούφιο σκηνικό για την άνευ όρων εκτόνωσή τους.
Ο δεύτερος άξονας είναι η βιωσιμότητα τέτοιων πόλεων, δεδομένου ότι ούτε υποδομές υπάρχουν για μεγάλο όγκο τουριστών ούτε μπορούν να υπάρξουν, διότι τέτοιου είδους πόλεις-μνημεία είναι πεπερασμένες από τη φύση τους. Για παράδειγμα, το Ναύπλιο, ενώ αντιμετωπίζει τεράστιο πρόβλημα υδροδότησης ακόμα και για τους κατοίκους του, κατασπαταλά τεράστιες ποσότητες νερού για τις ανάγκες των δεκάδων σκαφών καθημερινά καθώς και των υπεράριθμων καταλυμάτων, Airbnb, εστιατορίων και χώρων υγειονομικού ενδιαφέροντος. Ηδη έχουμε ενημερωθεί από τη ΔΕΥΑΝ (δημοτική επιχείρηση υδροδότησης) ότι το νερό της βρύσης δεν είναι πλέον πόσιμο, λόγω υπερκατανάλωσης! Αν τέτοια φαινόμενα δεν συνιστούν το απόλυτο καμπανάκι αφύπνισης, τότε πώς να προχωρήσουμε σε επίλυση προβλημάτων αισθητικού, πολιτιστικού και πνευματικού χαρακτήρα;
