Άρθρο του Τόλη Κοΐνη
Εν όψει της εκλογής νέου Προέδρου και της επετείου ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ (3 Σεπτέμβρη 1974) έχουν κατακλύσει το διαδίκτυο κορώνες κομματικού πατριωτισμού.
Για να συνέλθουμε λιγάκι.
Για να δούμε τα πράγματα όπως έχουν.
Οι κομματικοί οργανισμοί είναι φθαρτοί. Δεν είναι αιώνιοι. Αιώνιες είναι οι αρχικές ιδεολογικές ιδέες στις οποίες ιδρύθηκαν.
Τις ιδέες αυτές ανέλαβαν να τις κάνουν πράξεις μεγάλες προσωπικότητες σαν τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον Γιώργο Γεννηματά, τη Μελίνα, τον Γιάννη Αλευρά, τον Αντώνη Τρίτση , τον Βαλυράκη, τον Κακλαμάνη, κ.ά.. Αυτοί άφησαν θετικό αποτύπωμα.
Τις ιδέες αυτές τις εκμεταλλεύτηκαν για να αναρριχηθούν και να κάνουν πολιτική καριέρα, μια σειρά άλλες …προσωπικότητες. Καταμετρώ: Τρεις πρώην Γραμματείς του ΠΑΣΟΚ ανελίσσονται ως στελέχη σε άλλα κόμματα (Χρυσοχοΐδης, Μαριλίζα, Ραγκούσης), τέσσερα βαρυσήμαντα μέλη του Οργανωτικού βολοδέρνουν (τους οργανώνουν;) σε άλλους πολιτικούς σχηματισμούς (Κωτσακάς, Σπίρτζης, Πιερακκάκης και Β. Οικονόμου), Δύο φιλοξενήθηκαν στα ψηφοδέλτια του ακροδεξιού ΛΑΟΣ ( ο ένας και εκλέχτηκε), ένας ιδεολογικός γκουρού του ΙΣΤΑΜΕ έχει δικό του κόμμα, αφού πρώτα διετέλεσε Υπουργός του Τσίπρα.
Προφανώς, δεν νοιώθω ότι αυτοί οι κύριοι υπήρξαν ποτέ απαραίτητοι ούτε στο ΠΑΣΟΚ, ούτε στον λαό. Μαζί τους δεν συνεορτάζω.
Η ρήξη που έκανε ο Αντρέας στις 3/9/1974 ήταν εκείνη που μένει. Σημειώνω:
1) Το ΠΑΣΟΚ ήταν το μόνο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα που είχε σαν θεμελιώδη αρχή την «Εθνική Ανεξαρτησία».Ψάξτε όσο θέλετε σε καταστατικά σοσιαλδημοκρατικών και ευρωκομμουνιστικών κομμάτων. Δεν υπάρχει κάτι παρόμοιο… (Αντίθετα υπάρχει στα Κ.Κ. Κίνας, Βιετνάμ, Κούβας και στα ΜΠΑΑΘ Συρίας και Ιράκ…)
2) Το ΠΑΣΟΚ ήταν το μόνο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα που είχε σαν θεμελιώδη αρχή τη «Λαϊκή Κυριαρχία» και δεν την περιόριζε στον Κοινοβουλευτισμό. (Υπήρχαν τότε μειοψηφικές τάσεις για αυτοδιαχείριση στο Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, και ψευδεπίγραφες στην Ένωση Γιουγκοσλάβων Κομμουνιστών,γιατί αυτοδιαχείριση με μονοκομματισμό δεν γίνεται).
3) Το ΠΑΣΟΚ με τον όρο «Κοινωνική Απελευθέρωση» ξεπερνούσε τους σκοπέλους της δογματικής ανάγνωσης του Μαρξισμού. Ο Ανδρέας γνώριζε πως δεν είχε να κάνει με την ύπαρξη βιομηχανικής εργατικής τάξης, αλλά με εργαζόμενους στον τριτογενή τομέα, μικρομεσαίους αγρότες και επαγγελματίες. Προτίμησε τη συμμαχία των «μη προνομιούχων» ως κινητήριο μοχλό για κοινωνικές μεταρρυθμίσεις.
4) Το προοίμιο της διακήρυξης της 3ης Σεπτέμβρη ξεκαθαρίζει τις ευθύνες του «Αμερικάνικου Ιμπεριαλισμού τόσο για την επιβολή της δικτατορίας, όσο και για την Κυπριακή τραγωδία». Για την Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία δεν υπήρξε ποτέ «Αμερικανικός Ιμπεριαλισμός». Για το σημερινό ΠΑΣΟΚ (και τον ΣΥΡΙΖΑ) αυτή η φράση έχει παντελώς εκλείψει από τα επίσημα κείμενά τους από το 2000. (Είναι φίλοι μας οι Γερμανοί όπως είχαν πει και η Καϊλή… και ο Μάτσας σε μια ταινία που έπαιζε τον καταδότη).
Αυτά ήταν απαραίτητα. Όπως επίσης και οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις των Κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ… ΕΣΥ, Αναγνώριση Αντίστασης, Πολιτικός Γάμος, Αυτόματο διαζύγιο, Συνταγματική Μεταρρύθμιση με ψαλίδισμα των προνομίων του Προέδρου της Δημοκρατίας, ΑΣΕΠ, Διαύγεια, open gov κλπ. Απαραίτητα και τα μεγάλα έργα επί Υπουργίας Κ. Λαλιώτη… επιτέλους έχουμε δρόμους…
Απαραίτητη και η φιλολαϊκή εισοδηματική πολιτική… της περιόδου 1981-1989. Δεν οδήγησε όμως σε βιομηχανική ανάπτυξη… Ο Ανδρέας το είχε εντοπίσει με άρθρο του στο Βήμα της 1/11/1985. Προσπάθησε να το αναστρέψει πιέζοντας την Ευρώπη για ΜΟΠ (το σημερινό –περίπου- ΕΣΠΑ). Δεν το πέτυχε.
Μετά την πτώση του Σοβιετικού μπλοκ το 1989, έπρεπε να γίνουν αλλαγές στην εξωτερική πολιτική. Το αντίπαλο δέος προς τον Αμερικάνικο Ιμπεριαλισμό δεν υπήρχε. Αυτές όμως οι αλλαγές μας οδήγησαν σε πλήρη ταύτιση με την Αμερικάνικη πολιτική… Ο Ανδρέας το 1995, ακόμα και με το ένα πόδι στον τάφο, κατήγγειλε το «Ευρωπαϊκό Διευθυντήριο» και τον ρόλο του. Οι διάδοχοί του, τί έπραξαν;
Η απεμπόληση των αρχών της «3ης του Σεπτέμβρη» και η ανυπαρξία οργάνωσης βάσης είχαν σαν αποτέλεσμα… μόλις το καράβι του ΠΑΣΟΚ βρήκε τον ύφαλο των μνημονίων, να βουλιάξει… και τα ποντίκια να φύγουν πρώτα… Ευτυχώς, τους ναυαγούς τους περισυνέλλεξε η Φώφη Γεννηματά. Σήμερα υπάρχει ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, χάρις σε αυτήν. Υπάρχει, αλλά είναι σκιά του εαυτού του.
Ελπίζω όχι μόνο σε αλλαγή ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ, αλλά και σε αλλαγή ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ πλεύσης… Αλλιώς, ας αφήσουμε την σημερινή ηγετική ομάδα… που δεν κάνει απολύτως τίποτε.
Τελικά, δεν σας είπα εάν θα τιμήσουμε την επέτειο…
Εάν θα ξανασυναντηθούμε στους μπαξέδες…. Που έλεγε το τραγούδι του Ηλία Ανδριόπουλου, στις 3 του Σεπτέμβρη.
Ναι, θα την τιμήσουμε…
Μαζί με όλους εκείνους τους νεολαίους του ΠΑΣΟΚ στο Ναύπλιο, της δεκαετίας του 70. Μπορεί να έχουμε τώρα πολλές πολιτικές διαφορές, αλλά ΚΑΝΕΝΑΣ δεν μπορεί να μας κατηγορήσει για κλέφτες, θεσιθήρες, λαμόγια, καρεκλοκένταυρους κλπ. Ναι, μέσα από εκείνο το ΠΑΣΟΚ γαλουχηθήκαμε και κρατήσαμε μια ηθική έντιμη στάση ζωής και πολιτικής παρουσίας. Ναι, με τον Άκη, τον Σπύρο (ξεκινάω με αυτούς που έφυγαν νωρίς), τον Αλέκο, τον Γιώργο, τον Κώστα, τον Μπάμπη, και τον άλλο Μπάμπη στην Αθήνα, τον Τάσσο, τον Νίκο, τον άλλο Νίκο, το Λευτέρη, το Βασίλη, τον Δημήτρη, τον Γιάννη, τον άλλο Βασίλη, τη Βαγγελιώ, τη Φρόσω, τη Ντίνα… Αλλά και κάποιους λίγο μεγαλύτερους που τους είχαμε μαζί… Όσες και πολιτικές διαφορές να έχει προσθέσει ο χρόνος… η στάση ζωής είναι που μετράει…
[Και αυτό το είχε προβλέψει ο Ανδρέας στην «Ελευθερία του Ανθρώπου», όταν έγραφε ότι οι «-ισμοί» πέθαναν. Μόνον ο ανθρωπισμός επιβιώνει].
Τελικά, μόνο μια χρονιά τίμησα ολόψυχα την Τρίτη του Σεπτέμβρη…
Στη μπυραρία του Βεργή με τους αείμνηστους Σπήλιο Βασιλείου και Πανάγο Κούτρη κατεβάσαμε ένα καφάσι μπύρες, γιατί έτσι το νιώθαμε.
Υ.Γ. Θα προτιμούσα το επίσημο ΠΑΣΟΚ αντί να κάνει οποιαδήποτε εκδήλωση τιμητική, να προχωρούσε σε ανατύπωση δύο τουλάχιστον βιβλίων του Ανδρέα: «Ιμπεριαλισμός και Οικονομική Ανάπτυξη» και «Ελευθερία του ανθρώπου» και να τα μοίραζε σε όσους θα έρθουν να ψηφίσουν στις αρχαιρεσίες της 6ης Οκτωβρίου.